เสียงธรรม สมาบัติ 8

เทศน์เรื่องสมาบัติ 8​

<TABLE class=alt1 cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD align=middle>

http://tamma.homeip.net/​

</TD></TR></TBODY></TABLE>​

 

ความหมายของสมาธิ

สมาธิ แปลว่า ความตั้งมั่นแห่งจิต หมายถึง ภาวะที่จิตมีอารมณ์เป็นหนึ่ง หรือการที่จิตแนบแน่นอยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งนาน ๆ การฝึกสมาธิก็คือกรรมวิธีในการฝึกฝนจิตให้แน่วแน่ ฝึกรวมพลังจิต และฝึกจัดระเบียบความคิดของตน เพ่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น การศึกษาเล่าเรียน การทำงานให้มีประสิทธิภาพ การพัฒนาบุคลิกภาพ และอย่างสูงก็เพื่อใช้เป็นฐานของปัญญาการรู้สิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง จนสามารถลดละหรือเลิกกิเลสได้ตามลำดับ อันเป็นเป้าหมายทางพระพุทธศาสนา

สมาธิ เป็นภาวะกลาง ๆ ไม่ดีไม่ชั่วในตัวเอง สุดแต่จะนำไปใช้ในทางใด ถ้าใช้ในทางผิด เช่น เพื่อเบียดเบียนตนเองและผู้อื่นก็เป็น มิจฉาสมาธิ ถ้าใช้ในทางถูก ก็เป็น สัมมาสมาธิ ซึ่งเป็นสมาธิที่พึ่งประสงค์ในที่นี้
สมาธิอย่างไหนเป็นมิจฉาสมาธิ อย่างไหนเป็นสัมมาสมาธิ วินิจฉัยได้จากหลักเกณฑ์ดังนี้

๑.๑ ดูจากเป้าหมายที่ใช้ ถ้าใช้เพื่อเบียดเบียนผู้อื่น เช่น ตั้งจิตแน่วแน่นั่งตกปลาหรือเล็งปืนด้วยจิตเป็นสมาธิเพื่อยิงสัตว์หรือศัตรูไม่ให้ผิดพลาด ตั้งใจแน่วแน่ขณะโจรกรรมกล่าวเท็จด้วยจิตที่เป็นสมาธิ หรือเอาใจจดจ่ออย่างแน่นแฟ้นกับแก้วสุราที่ถือดื่มอยู่ อย่างนี้เป็นมิจฉาสมาธิ ถ้าใช้เพื่อเป้าหมายตรงข้ามจากที่กล่าวนี้เป็นสัมมาสมาธิ

๑.๒ ดูจากสภาวะของสมาธิ ถ้าเป็นความแน่วแน่แห่งจิตที่ไม่แท้ ไม่บริสุทธิ์ เช่น เจือด้วยกิเลสอกุศลบางอย่าง เป็นความแน่วแน่ที่ทำให้เกาะยึดไม่นำจิตสู่การสลัดออกจากแรงดึงของกิเลส หรือสู่ความเป็นอิสระจากพันธะของกิเลส เป็นมิจฉาสมาธิ ถ้าเป็นสภาวะตรงกันข้ามเป็นสัมมาสมาธิ

<Oความหมายของสมาบัติ

สมาบัติ แปลว่าถึงพร้อม แปลเหมือนกันกับคำว่า สมบัติ ศัพท์เดิมว่า สัมปัตติ แปลว่าถึงพร้อม มาแปลงเป็นบาลีไทย หมายความว่าศัพท์นั้นเป็นศัพท์บาลี แต่เรียกกันเป็น ไทย ๆ เสีย ก็เลยเพี้ยนไปหน่อย เล่นเอาผู้รับฟังปวดเศียรเวียนเกล้าไปตามๆ กัน

สมาบัติ แปลว่าเข้าถึงนั้น หมายเอาว่าเข้าถึงอะไร ข้อนี้น่าจะบอกไว้เสียด้วย ขอบอก ให้รู้ไว้เลยว่า ถึงจุดของอารมณ์ที่เป็นสมาธิหรือที่เรียกว่า ฌาน นั่นเอง เมื่ออารมณ์ของสมาธิ ิที่ยังไม่เข้าระดับฌาน ท่านยังไม่เรียกว่า สมาบัติ

สมาบัติ แปลว่าภาวะที่สงบประณีตซึ่งพึงเข้าถึง สมาบัติมีหลายอย่าง เช่น ฌานสมบัติ ผลสมาบัติ อนุปพพวิหารสมาบัติ เป็นต้น สมาบัติที่กล่าวถึงบ่อยคือ ฌานสมบัติคือ สมาบัติ 8 อันได้แก่ รูปฌาน 4 และ อรูปฌาน 4 และเพิ่มนิโรธสมาบัติ ต่อท้ายสมาบัติ 8 รวมเรียกว่า อนุปพพวิหารสมาบัติ


http://www.kr.ac.th/ebook2/uraiwan/05.html
http://learnbuddhism.fateback.com/html/_o1eaoonmuo-1oaa_eaoonmuo.html
http://www.larnbuddhism.com/grammathan/meditation.html<!-- google_ad_section_end -->