แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงปู่แหวน สุจิณโณ
วัดดอยแม่ปั๋ง จังหวัดเชียงใหม่

"..ความดีนั้นเราต้องทำอยู่เสมอ
ให้เป็นที่อยู่ของจิต เป็นอารมณ์ของจิต
ให้เป็นมรรคคือทางดำเนินไปของจิต
มันจึงจะเห็นผลของความดี
ไม่ใช่เวลาใกล้จะตาย จึงนิมนต์พระไปให้ศีล ให้ไปบอกพุทโธ
หรือตายไปแล้วให้ไปรับศีล เช่นนี้เป็นการกระทำที่ผิดทั้งหมด
เหตุว่าคนเจ็บ จิตมัวติดอยู่กับเวทนา ไฉนจะมาสนใจไยดีกับศีลได้
เว้นไว้แต่ผู้ที่รักษาศีลมาเป็นปกติเท่านั้น จึงจะระลึกได้
เพราะตนเองเคยทำมาจนเป็นอารมณ์ของจิตแล้ว
แต่ส่วนมากใกล้ตายแล้วจึงเตือนให้รักษาศีล.."

หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภัทโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

อะไรทุกสิงทุกอย่าง
ถ้าเห็นโทษจริง ๆ แล้ว
เราจึงถอนตัวออกมาได้
ถ้าไม่เห็นโทษจริง ๆ
ก็ไม่สามารถจะถอนตัวออกได้

...ตัววิชชานี้แหละมันคลอดออกมาจากตัวอวิชชา
ตัวรู้นี้มันจะคลอดออกมาจากความไม่รู้
ตัวสะอาดมันจะคลอดออกมาจากตัวสกปรก
มันเป็นอย่างนี้

หลวงปู่ชา สุภัทโท

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"อย่าพากันรื่นเริงบันเทิงจนเกินไป ให้มองดูสกลกาย ความแก่ ความเฒ่า ความชรา ความจะแตก ความจะทำลายนั้นจะไม่ทำลายที่ไหน นอกจากจะแตกทำลายในตัวของเรา จะตายในตัวของเรา รีบเร่งหาคุณงามความดี เวลานี้ตะวันยังไม่อัสดง คือตัวของเรายังไม่ตาย ให้รีบเดินตามพระตถาคตเจ้าไปเดี๋ยวนี้ พวกท่านทั้งหลายจะปลอดภัย ไฟราคะ ไฟโทสะ ไฟโมหะ จะไม่กลุ้มรุมเผาลนท่านทั้งหลายอีกต่อไป เช่นอย่างเราตถาคตนี้ เราตถาคตนี้เกิดสุดท้ายในครั้งเดียวเท่านั้น เราได้ตัดขาดจากมิตรจากสหาย คือความเกิด ความแก่ ความตาย ความกังวลทั้งหลายแล้ว จะไม่ต้องมาสู่โลกซึ่งเป็นโลกหมุนตัวเป็นเกลียวอีกต่อไป นี้เป็นธรรมที่ประกาศให้เราพุทธศาสนิกชนทั้งหลายได้ทราบและตื่นตัวไม่ให้มัวเมาประมาท"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่อว้าน เขมโก
วัดป่านาคนิมิตต์ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร

"ใจของเรานั่นแหละมันเป็นผี ออกไปหลอกไปหลอนเจ้าของ ผีไม่ได้อยู่ที่อื่นที่ไกลใครหล่ะเห็นตัวเห็นตนมันหล่ะ เจ้าของหล่ะสมมติมาหลอกเจ้าของ มันมีอยู่ในใจของเจ้าของ นี่แหละถ้าผีนั้นมีอยู่ในใจแล้ว ตายไปมันจะไม่เป็นผีหรอ อย่าให้มี ตัวตนมันเป็นยังไงเรา...ไม่เคยเห็นเราบวชมา ตั้งแต่เกิดมาเราไม่เคยเห็นตัวผีนี่ คนที่ว่าผีก็ผีมีอยู่ในใจนี่แหละ มันสมมติขึ้นมาหลอกเจ้าของ แล้วก็กลัวแหละทีเนี๊ย นี่แหละทางแก้ก็แก้สมมตินี่แหละถ้าเราไม่สมมติขึ้นมันก็ไม่มีผีนั่น ถ้าใครสมมติว่าผีมีมันก็มีแหละทีนี้ สมมติว่ากลัวมันก็กลัวขึ้นมาแหละ มีเพียงแค่สมมติทั้งนั้น คนที่ว่ากลัวผีเคยเห็นตัวมันมั๊ยหล่ะ มันเป็นยังไง มันแค่สมมติ แต่ผีมันอยู่ในใจของเรา ถ้าเราตายไปมันจะไปเป็นผีแหละทีนี้ อย่าสมมติขึ้นเลย ถ้าสมมติว่าผีไม่มีมันก็ไม่มี ถ้าสมมติว่าผีมีมันก็หลอกเจ้าของหล่ะ นี่เป็นแค่สมมติ ถ้าเราจะแก้เราก็แก้สมมตินี่แหละ เราไม่สมมติว่าผีมี ไปที่ไหนมันก็ดีทีนี้"

หลวงปู่อว้าน เขมโก

 

พระโอวาทสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
วัดบวรนิเวศวิหาร จ.กรุงเทพมหานคร

"..คนที่ดีจำนวนไม่น้อย เป็นทุกข์เพราะการทำดีของตน
หรือไม่กล้าทำดี เพราะยังทำไม่ถึงความดีแห่งจิตใจของตน.."

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

***สาธุ สาธุ สาธุ ขอร่วมอนุโมทนาบุญกับ คุณ aprin ***

***และขอบคุณมากจ๊ะ***

 

โอวาทธรรมหลวงพ่อกัณหา สุขกาโม
วัดแพรธรรมาราม อ.เดนชัย จ.แพร่

"ขอให้ทุกท่านกลับมาดูตัวเอง
ดูความบกพร่องของตัวเอง เพื่อจะได้แก้ไขปรับปรุง
อันไหนมันไม่ดีก็แก้ไข
สิ่งไหนมันดีแล้วก็ให้มันดียิ่งๆ ขึ้นไป
จะได้ชื่อว่าเป็นผู้ปฏิบัติธรรม ไม่ใช่ผู้ที่ทำตามใจตัวเอง"

หลวงพ่อกัณหา สุขกาโม

 

โอวาทธรรมพระราชสังวรญาณ (หลวงพ่อพุธ ฐานิโย)
วัดป่าสาลวัน จ.นครราชสีมา

"สวดมนต์กันทุกวันน่ะดีแล้ว ภาวนาทุกวันทำให้ตัวเองเป็นพระ ทำให้บ้านเป็นวัดให้ได้จะได้มีความสุขความเจริญกัน ทำด้วยตัวเราเองนี่แหละดีที่สุด ไม่ต้องไปนิมนต์พระที่ไหนมาสวดก็ได้สวดกันเองนี่แหละดีที่สุด ความเป็นสิริมงคลเกิดได้ด้วยตัวของเราเองปฏิบัติเอง"

หลวงพ่อพุธ ฐานิโย

 

พระโอวาทธรรมสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
วัดบวรนิเวศวรวิหาร จ.กรุงเทพมหานคร

อารมณ์ของวิปัสสนานั้น แตกต่างไปจากอารมณ์ของสมาธิ เพราะว่าสมาธินั้นมุ่งแต่ให้จิตตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งแต่อารมณ์เดียวโดยแน่นิ่งอยู่เช่นนั้น ไม่นึกคิดอะไร ๆ

แต่วิปัสสนาไม่ใช่ให้จิตตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียวนิ่งอยู่เช่นนั้น แต่เป็...นจิตที่คิดและใคร่ครวญหาเหตุและผลในสภาวธรรมทั้งหลายและสิ่งที่เป็นอารมณ์ของวิปัสสนานั้น มีแต่เพียงอย่างเดียวคือ " ขันธ์ ๕ " ซึ่งนิยมเรียกกันว่า " รูป - นาม " โดย รูป มี ๑ ส่วน นาม นั้นมี ๔ คือ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ

ขันธ์ ๕ ดังกล่าวเป็นเพียงอุปาทานขันธ์ เพราะแท้จริงแล้วเป็นแต่เพียงสังขารธรรมที่เกิดขึ้นเนื่องจากการปรุงแต่ง แต่เพราะอวิชชา คือความไม่รู้เท่าสภาวธรรม จึงทำให้เกิดความยึดมั่นด้วยอำนาจอุปาทานเป็นตัวตนและของตน การเจริญวิปัสสนาก็โดยมีจิตพิจารณาจนรู้แจ้งเห็นจริงว่า อันสภาวธรรมทั้งหลายอันได้แก่ขันธ์ ๕ นั้นล้วนแต่มีอาการเป็น พระไตรลักษณ์ คือ เป็น อนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา..

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"ในโลกนี้ใครที่จะมีภาระมากเหมือนพระพุทธเจ้า ที่ทรงรับภาระทั้ง“๓ โลกธาตุ” เล่า! สามัญชนดัง เราๆ ท่านๆ เพียงทำอะไรนิดๆ หน่อยๆ ก็บ่นว่า งานมาก งานหนัก รู้อะไรนิดๆ หน่อยๆ ก็สำคัญตนว่ารู้มาก แทบจะหารถไฟมาขนความรู้ออกจ่ายตลาด ให้โลกได้ร่ำลือ

ซึ่ง...ความจริงเท่าขี้ผงเท่านั้น เราประกอบความพากเพียรหรือทำหน้าที่การงานเล็กๆ น้อยๆ เท่านั้น ถือว่าเป็นความลำบากลำบน ยิ่งจะทำภาวนาเพื่ออรรถเพื่อธรรมเพื่อจะนำความสุขเข้าสู่ใจให้มีความสงบเย็นใจบ้าง ก็ถือว่าเป็นของยากของลำบากไปเสีย อำนาจวาสนาน้อยไม่ควรจะทำมากมาย ให้กิเลสมันหลอกไปทั้งวันทั้งคืน ในเวลาที่จะสั่งสมกิเลส ไม่เห็นคิดถึงอำนาจวาสนาและความหนักเบาใดๆ บ้างเลย จึงเสียเปรียบให้กิเลสอยู่ตลอดเวลา"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาท หลวงปู่มั่น ภูริทัตตเถระ
วัดป่าสุทธาวาส อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร

"ลมละเอียด จิต รวมเป็นหนึ่ง ใน อารมณ์เดียว เริ่มเข้า สู่ ภวังค์ การสังเกต ว่า จิตเข้าสู่ภวังค์ นั้น จะมี อาการต่าง ๆ กัน บางคน รวมลงไป ทันที บางคน ก็ เกิดความสว่างขึ้นมา ด้วย คำบริกรรมภาวนา ก็ เลือนหายไป แต่ รู้สึก กายเบา ใจเบา สบายปลอดโปร่...ง เมื่อเป็นเช่นนี้ ให้ หยุด คำภาวนา และ ตั้งมั่น ใน จิต ให้เป็นหนึ่ง อยู่กับที่ ไม่เผลอสติ กำหนดอยู่อย่างนั้น จนกว่า จะรู้สึกเหนื่อย เรียกขั้นตอนนี้ ว่า ภาวนาอย่างละเอียด"

หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

“ผู้เฒ่าแม่แก้ว ไม่มีสุข ไม่มีทุกข์ การปฏิบัติธรรมอย่างนี้นับเป็นตัวอย่างของชาวพุทธ ที่ชาวพุทธทั้งหลายจะได้สำนึกในความกล้าหาญเด็ดเดี่ยวมั่นคงและเป็นเอก นับว่าผู้เฒ่าผู้นี้ประสบสิ่งที่ไม่รู้จักเสื่อมคลาย เป็นผู้ปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ถึงที่สุดแล้ว”

หลวงตามหาบัว กล่าวถึงแม่ชีแก้ว เสียงล้ำ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ท่อน ญาณธโร
วัดศรีอภัยวัน อ.เมือง จ.เลย

"มัวแต่คิดจะต่อต้านผู้อื่น
ทำไมไม่คิดต่อต้านกิเลสตัวเอง
เอาชนะกิเลสตัวเอง
ทำอย่างไร...ความโลภมันจึงจะเบาบางลง
ทำอย่างไร...ความโกรธมันจึงจะเบาบางลง
ทำอย่างไรความหลงมัน...จึงจะเบาบางลงไป
...นี่คือ...หน้าที่ของเราโดยตรง"

หลวงปู่ท่อน ญาณธโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภทฺโท
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี

“...วิปัสสนากรรมฐาน เป็นกรรมฐานให้เกิดปัญญา
มันไม่มาก มีอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
ให้ว่าไปเถอะ เขี่ยมันออกไปเสีย..เรื่องมันไม่เที่ยง

อะไรเกิดขึ้นมา ก็สอบอารมณ์เจ้าของ
ดีนี่ก็ไม่แน่ ชั่วนี้ก็ไม่แน่นะ ได้มานี่ก็ไม่แน่นะ เสียไปนี่ก็ไม่แน่นะ
...เขี่ยไปเขี่ยมาอย่างนี้ สักวันหนึ่งมันจะเกิดความแน่ขึ้นมา
นี่แหละ...ทำให้ปัญญาเกิดแหละ ไม่ต้องไปเรียนอภิธรรม

ความเป็นจริงรู้เรื่องสิ่งทั้งหลายเหล่านี้..มันก็รู้เรื่องแล้ว
เราไม่ยึดมั่นถือมั่น เกิดขึ้นตั้งอยู่ดับไป เท่านี้จิตมันก็สงบ
เห็นชัดเข้าไป ท่านจึงว่าปฏิบัติไม่ผิด ถ้ารู้หลัก
เอาสองอย่างนี้เท่านั้น..มีสติสัมปชัญญะ ปัญญา
เกิดเพราะว่าเราใช้คำบริกรรมว่าอนิจจังทุกขังอนัตตา ว่ามันไม่แน่

ถ้าคุณทั้งหลายเห็นว่า..ไม่แน่เกิดขึ้น คุณจะสงบ คุณจะสบาย
แล้วความโกรธเกิดขึ้น มาคุณจะทิ้งเดี๋ยวนั้น
ความรักชังเกิดขึ้น ก็จะทิ้งเดี๋ยวนั้นแหละ เพราะมันไม่แน่!
จิตของคุณก็สงบ..... เท่านั้น..”

หลวงปู่ชา สุภทฺโท

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"รูป ไม่ใช่โทษ และไม่ใช่สิ่งที่ให้คุณ ไม่ใช่สิ่งที่ให้โทษ เสียง กลิ่น รส เครื่องสัมผัส ไม่ใช่ผู้ให้โทษ ไม่ใช่ผู้ให้คุณ เพราะไม่ใช่ตัวโทษ ไม่ใช่ตัวคุณ จิตนี้เท่านั้นเป็นผู้ไปปรุง เป็นผู้ไปแต่ง ไปหลอกลวงตัวเองให้เกิดความดีใจ เสียใจ ให้เกิดค...วามสุข ความทุกข์ขึ้นมา ด้วยอำนาจแห่งอารมณ์ที่เกิดขึ้นจากใจนี้เท่านั้น

...สติปัญญาเห็นแจ้งเข้าไปโดยลำดับๆ แล้วก็ย้อนเข้ามาเห็นโทษของใจโดยถ่ายเดียว ไม่ตำหนิติชมสิ่งอื่นๆ ดังที่เคยเป็นมาอีกแล้ว สติปัญญาจดจ่ออยู่กับจิตที่กำลังเป็นนักโทษอย่างเดียว ไม่นานเกินกาล ต้องจับตัวนักโทษ คือ จิตได้ และหายห่วงโดยประการทั้งปวง"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

โอวาทธรรมหลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ
วัดป่าเขาน้อย จ.บุรีรัมย์

รักษาจิตที่ลุ่ม ๆ ดอน ๆ ...

" เราทั้งหลายพึงรู้ตัว ที่เราปฏิบัติสงบยาก เพราะเรารักษาไม่ได้ จิตที่มันลุ่ม ๆ ดอน ๆ เวลาเคร่งก็เคร่ง เหมือนกับจะเอาให้ได้พระนิพพานในวันนั้น เวลานั้น เวลาหย่อนก็หย่อน ปล่อยให้ความมัวเมาเกิดขึ้น อาสวะมันไม่หมดก็เพราะอันนี้เอง ความมัวเมาในอารมณ์ที่ตาเห็น หูได้ยิน... มาจากที่นี้แหละ "

หลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ

 

โอวาทธรรมหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี

"..ใจมันเคยกินอารมณ์ตามใจมาตลอด แล้วเราพุทโธให้มันกินมันจะยอมได้อย่างไร ไม่มีทาง ต้องฝืน เมื่อฝืน มันก็อึดอัด อึดอัดเราก็ต้องสู้สิ เพราะอันนี้เป็นของดี อันนี้เป็นยาน่ะ "ยาขม" หวานเป็นลม ขมเป็นยา ให้เกาะไว้เลย เส้นทางนี้เป็นเส้นทางที่ถูกต้อง...พระพุทธเจ้าสอนไว้ถูกต้องแล้ว ศีล สมาธิ ปัญญา

...เรามันนักคิด นักเกิด นักตายนะ เราคิดมาแล้วตลอดเลย แล้วเราจะหยุดคิดดูบ้างลองดูซิ พระพุทธเจ้าสอนอย่างนี้ คิดแบบที่เราคิดนี่ เราก็เคยคิด ใครไม่เคยคิด ใครไม่เคยทุกข์มา เคยคิดแต่ชาตินี้เหรออดีตชาตินี้ไม่มี่ต้นไม่มีปลายนะ ไม่มีที่สิ้นสุด มันคิดมาขนาดนั้นน่ะ แล้วจะมาหยุดทีเดียวมันจะหยุดได้ยังไง เพราะอันนั้นมันเป็นโลกียะ

...พระพุทธเจ้าสอน "โลกุตตระ" ไง โลกุตตระหมายถึงให้เราหยุดพักจากความเคยชินก่อน จิตเป็นสมาธิ ความเคยชิน มันก็หยุดใช่มั๊ย แล้วเราต้องกลับมาวิปัสสนาเพื่อคิดแบบโลกุตตระไง

...ปัญญา ก็คือความคิดอันหนึ่งนั่นล่ะ ปัญญาในการชำระกิเลสก็คือความคิดอันหนึ่งเหมือนกัน แต่เป็นความคิดที่อิ่มหน่ำสำราญแล้ว ความคิดทีึ่เกิดขึ่นจนจิตอิ่มแล้ว จิตไม่เคยคิดตามความเคยตัว พอจิตเป็นสมาธิจิตก็พัก จิตพักก็ปล่อย โอโฮขนาดจิตเป็นสมาธฺิก็สุขพอตัวแล้วนะ จะมีความสุขมาก จากทุกข์ขนาดนี้แล้วปล่อยหมดเลย"

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน

 

พระโอวาทในสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

"..พระพุทธองค์ทรงสอนไว้อย่างหนึ่งที่เป็นคุณอย่างยิ่งแก่ผู้ปฏิบัติ
คือทรงสอนให้อยู่กับปัจจุบัน ไม่ให้อาลัยอดีต ไม่เพ้อฝันถึงอนาคต.."

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท
วัดป่าภูริทัตตปฏิปทาราม อ.สามโคก จ.ปทุมธานี


แต่ก่อนมีค่าเป็นร้อยเป็นชั่ง....

ในปัจฉิมวัย ไม่ว่าในคราใดท่านประสบอาพาธหนัก นอนเป็นอัมพาตอยู่บนเตียง ท่านไม่แสดงความหวั่นไหว บ่งบอกความแข็งแกร่งนิสัยอาชาไนย อีก

ทั้งยังแสดงธรรมสอนลูกศิษย์ที่ไปเยี่ยมด้วยการเอาร่างกายของท่านเป็นเครื่องเปรี...ยบเสมอว่า

“ตอนเป็นหนุ่มเป็นสาว มีค่าเป็นร้อยเป็นชั่ง พอเดี๋ยวนี้ ๕๐ สตางค์ก็ไม่มีใครเอา”


จาก หนังสือ ประวัติ พระครูสุทธิธรรมรังษี หลวงปู่เจี๊ยะ จุนฺโท พระผู้เป็นดั่งผ้าขี้ริ้วห่อทอง

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จันทร์ศรี จันททีโป
วัดโพธิสมภรณ์ อ.เมือง จ.อุดรธานี


"ใจไม่นึก ใจไม่ถือ ใจวางเสียนั้นแหละเรียกว่า ได้รับความสุขกายสบายใจ"

หลวงปู่จันทร์ศรี จนฺททีโป