แนวทางปฏิบัติธรรมของ หลวงปู่ต่างๆ

โอวาทธรรมหลวงปู่สิม พุทฺธาจาโร
สำนักสงฆ์ถ้ำผาปล่อง อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

"ถ้าเขาสรรเสริญเรา ก็ไม่ควรดีใจ
ถ้าเขานินทาว่าร้ายป้ายสี ก็ไม่ควรเสียใจ
เพราะความสรรเสริญนินทานี้ ไม่มีอะไรเที่ยงแท้แน่นอน
ความเที่ยงแท้แน่นอนมันอยู่ในจิตใจทุกคน ตั้งจิตตั้งใจให้มั่นคง"

หลวงปู่สิม พุทฺธาจาโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุดดา ถาวโร
วัดกลางชูศรีเจริญสุข จ.สิงห์บุรี

"คนเราเกิดมาทำไมหรือ ก็เกิดมาเพื่อดับกิเลสตนเองน่ะซี !
อย่ามัวแบกทุกข์อวิชชาอยู่เลย อย่าได้ประมาทนิ่งนอนใจนะ
ให้สำรวมกาย วาจา ใจ ให้เต็มตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
ให้ศรัทธามั่นในโลกุตตรธรรม จะได้รู้แจ้งธรรม พ้นเกิดแก่เจ็บตาย"

หลวงปู่บุดดา ถาวโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ชา สุภัทโธ
วัดหนองป่าพง จ.อุบลราชธานี



"ทวนกระแสน้ำ"

การปฏิบัตินั้นคือทวนกระแส ทวนกระแสน้ำใจของเราเอง ทวนกระแสกิเลส

อะไรที่เป็นของทวนกระแสแล้วมันลำบาก พายเรือทวนกระแสก็ลำบาก สร้างคุณงามความดีนั้นก็ลำบากเสียหน่อยหนึ่ง

...
เพราะว่าคนเรามีกิเลส ไม่อยากจะทำ ไม่อยากจะยุ่งยาก ไม่อยากจะอดทน อยากจะปล่อยไปตามอารมณ์เสียเป็นส่วนใหญ่

เหมือนน้ำน่ะแหละ มันก็ไหลไปตามเรื่องของมัน ถ้าปล่อยให้ไหลไปตามน้ำก็สบาย

แต่ว่านั่นไม่ใช่ลักษณะการปฏิบัติ ลักษณะการปฏิบัติต้องฝืน

ต้องฝืนกิเลส ฝืนใจของตัวเอง ข่มจิตเจ้าของ ทำความอดทนให้มากขึ้น มันจึงเป็นการปฏิบัติทวนกระแสน้ำ.


พระโพธิญาณเถร (หลวงปู่ชา สุภัทโท)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จันทร์ กุสโล
วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร ต.พระสิงห์ อ.เมือง จ.เชียงใหม่

"ถ้าพูดโดยไม่คิด เท่ากับพ่นพิษใส่คนอื่น"

หลวงปู่จันทร์ กุสโล

 

โอวาทธรรมท่านพ่อเฟื่อง โชติโก
วัดธรรมสถิต อ.เมือง จ.ระยอง

"..ของจริงจึงอยู่กับเรา ถ้าเราทำจริง เราจะได้ของจริง
ถ้าเราทำไม่จริง เราจะได้แต่ของปลอม"

ท่านพ่อเฟื่อง โชติโก

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จันทา ถาวโร
วัดป่าเขาน้อย อำเภอวังทรายพูล จังหวัดพิจิตร



"เลี้ยงแต่คนอื่น รักแต่คนอื่น ให้อาหารแต่คนอื่น
อาหารของตัวเอง ได้มาแล้วก็ไม่รักษาไว้ นั่นแหละ"
ธรรมที่เกิดขึ้นแล้วนั้น ได้แก่ สมาธิธรรม เกิดขึ้น

...มันเป็นอาหารเป็นบุญ เป็นกุศล เป็นมรรค เป็นผล ที่จะข้ามล่วงพ้นทุกข์เสียได้

ก็เพราะจิตสงบ จงรักษาไว้
อย่าเพิ่งให้แต่คนอื่นมากไป ให้มากไปก็เสียหวัง
เพราะคนอื่นนี้นั้น ท่องเที่ยวเกิดดับภพน้อยภพใหญ่ เป็นอื่นอย่างนั้น มีตั้งแต่เอาเปรียบเอารัด เอาแพ้เอาชนะ อยู่ภพน้อยภพใหญ่ ไม่มีวันจบสิ้นได้

นี่ข้อสำคัญ พูดมาอย่างนั้น

คนอื่น ได้แก่ ร่างกาย นี่แหละ สังขารขันธ์ คนอื่น
อื่นภายนอก ได้แก่ ญาติมิตรสายโลหิตเพื่อน ๆ
บิดา มารดา ถนอมกล่อมเกลี้ยงดูปูเสื่อแล้วก็อื่นอย่างนั้น

อื่นภายใน ได้แก่ ธาตุ ๔ ดิน น้ำ ลม ไฟ ตัวของเรานี่แหละ
มันอื่นเพราะมันแก่ อื่นเพราะมันเจ็บ อื่นเพราะมันตาย ซ้ำ ๆ ซาก ๆ ไม่มีวันจบสิ้นได้ จงให้รู้หน้ารู้ตาของคนอื่นเสีย

หลวงปู่จันทา ถาวโร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญเพ็ง กัปปฺโก
วัดป่าวิเวกธรรม จังหวัดขอนแก่น



"...เราทุกคนที่ได้เกิดมาสมบูรณ์แล้วด้วยความเป็นมนุษย์สมบัติ ควรรักษาคุณสมบัติอันที่จะนำให้เราเป็นมนุษย์สมบัตินี้เอาไว้ ที่องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์เอาชีวิตไปแลกมา ก่อน

...ที่เราจะได้มาประพฤติปฏิบัติ พระองค์เอาชีวิตไปแลกมาแต่ผู้เดียวในครั้งแรก ต่อมาจึงค่อยมีพระสงฆ์ สาวกเอาชีวิตไปแลกมา แล้วเราจึงได้พากันมาปฏิบัติ เมื่อปฏิบัติแล้วก็ไม่ใช่ว่าพระพุทธเจ้าจะมาแย่งเอากับเรา พระองค์สอนก็เพื่อจะให้เธอทั้งหลายถ้ายังไม่ถึงที่สุด ก็ให้ได้ไปเกิดทางที่ดีบ้าง เพื่อจะได้เป็นมนุษย์สมบัติบ้าง ความหมายของพระพุทธเจ้าเป็นอย่างนี้ ให้เราเข้าใจตามนี้ ถ้าไปได้ถึงที่สุดก็ไป พระองค์ก็ไม่ได้ว่า ถ้าไม่ถึงก็ให้ได้มนุษย์สมบัติ..."

หลวงปู่บุญเพ็ง กัปปโก

 

โอวาทธรรมพระอุดมสังวรวิสุทธิเถร (หลวงพ่อวัน อุตตโม)
วัดถ้ำอภัยดำรงธรรม จ.สกลนคร

จนอะไร ยากที่สุด
ยากอะไร ก็ไม่ยากเท่าปฏิสังขรณ์
ถอนอะไร ก็ไม่ยากเท่าถอนมานะ
ละอะไร ก็ไม่ยากเท่าละกามคุณ
บุญอะไร ก็ไม่เท่าบุญบรรพชา

...หาอะไร ก็ไม่ยากเท่าหา...ตน
จนอะไร ก็ไม่เท่าจน...ปัญญา

พระอุดมสังวรวิสุทธิเถร (หลวงพ่อวัน อุตตโม)

 

พระโอวาทธรรมสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (จวน อุฏฺฐายี)
วัดมกุฏกษัตริยารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร



"ความรักที่โลกนิยมชมชอบกัน ทุกคนต้องการปรารถนา
ด้วยเห็นว่ามีคุณอนันต์ แต่ก็มีโทษมหันต์ด้วย
ถ้ารู้ไม่ถึงกฎธรรมดาของสังขารอันเป็นที่ตั้งแห่งความรักนั้น
ไปหลงเข้า ด้วยสำคัญว่าเที่ยง ยั่งยืน"


จาก "ต่างคนต่างมา ต่างคนต่างไป"

พระนิพนธ์ในสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (จวน อุฏฺฐายี)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่ฝั้น อาจาโร
วัดป่าอุดมสมพร จ.สกลนคร



" ให้พากันเข้าวัดนะ วัดดูจิตใจของเรา
ต้องวัดเสมอ นั่งก็วัด นอนก็วัด เดินยืนก็วัด
วัดเพราะเหตุใด ให้มันรู้ไว้ว่าจิตเรามันดีหรือไม่ดี
ไม่ดีจะได้แก้ไข ต้องวัดทุกวัน
ตัดเสื้อตัดผ้าก็ยังต้องวัดไม่ใช่เรอะ ไม่วัดจะใช้ได้อะไรล่ะ "

หลวงปู่ฝั้น อาจาโร
วัดป่าอุดมสมพร จ.สกลนคร

 

โอวาทธรรมหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล
วัดเลียบ อ.เมือง จ.อุบลราชธานี



...เขาพูดว่าเราดี เราก็ไม่ดีเหมือนคำเขาพูด
เขาพูดว่าเราชั่ว เราก็ไม่ชั่วเหมือนคำเขาพูด

ถ้าเราไม่ยึด..เราไม่มี..จะเอาอะไรไปดีไปชั่ว
ดีกับชั่วมันมีอยู่ในโลกนี้ หนีจากโลกนี้ก็ไม่มีดี ไม่มีชั่ว...

หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล

 

โอวาทธรรมหลวงปู่จันทร์เรียน คุณวโร
วัดถ้ำสหายจันทร์นิมิตร บ้านผาสิงห์ ต.หมากหญ้า อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี



"คนเราไหว้พระเช้า ๆ ปากก็ว่า
เอาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นสรณะ
สาย ๆ ก็กลายเป็น ลูกหลาน สรณัง คัจฉามิ
พวกที่เขาไปชุมนุมกันก็ ฆ่ากัน สรณัง คัจฉามิ
คนท่องพุทธัง ธัมมัง สังฆัง สรณัง คัจฉามิ ไม่ถึง
จะถึงจริง ๆ น่ะ หายาก หากเอาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
เป็นสรณะจริง ๆ ต้องฝากเป็นฝากตาย"

หลวงปู่จันทร์เรียน คุณวโร

 

โอวาทธรรมท่านพ่อเฟื่อง โชติโก
วัดธรรมสถิต อ.เมือง จ.ระยอง



ให้ภาวนา อย่ามัวแต่ง่วงนอน นอนกันไม่รู้กี่ชาติแล้วไม่รู้จักอิ่มสักที มัวแต่เป็นผู้ประมาท ไม่รู้จักรักษามนุษย์สมบัติเอาไว้ ระวังจะเหลือไม่เท่าเก่า

ท่านพ่อเฟื่อง

 

โอวาทธรรมหลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ
วัดดอยธรรมเจดีย์ ต.ตองโขบ อ.ศรีสุพรรณ จ.สกลนคร



"หากถ้าจะมีผู้ถามว่า สวรรค์นั้นอยู่ที่ไหน
อาตมาขอตอบว่า สวรรค์อยู่ที่ตัวของคนเราทุกคน
นรกก็อยู่ที่ตัวเรานี้ นิพพานก็อยู่ในตัวเรานี้ทั้งนั้น
ด้านกว้างของสวรรค์ก็ศอกกำมา ด้านยาวก็วาหนึ่งดังนี้
สวรรค์นิพพานไม่ได้อยู่ที่อื่นดอก

เมื่อเราประ...กอบแต่กรรมอันเป็นสุจริตแล้ว นรกมันก็หายไป
เมื่อเราทำลายกิเลสน้อยใหญ่

ซึ่งหมักดองอยู่ในสันดานของเราแล้ว นิพพานก็อยู่ที่ไหนอีก
เมื่อเราเป็นผู้มีทาน มีศีล มีเจริญภาวนา

ฆ่าความโลภ ความโกรธ ความหลง ออกจากจิตสันดานเราได้แล้ว
นรกมันก็อยู่ไม่ได้เท่านั้นเอง"

หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ

 

โอวาทธรรมหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าสุทธาวาส ต.ธาตุเชิงชิม อ.เมือง จ.สกลนคร



คำตอบของ พระนิพพาน โดย พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต

พระธรรมเจดีย์ ถามว่า : ข้าพเจ้าเคยได้ยินเขาพูดกันถึงเรื่องพระนิพพานว่า อายตนะอันหนึ่งมีอยู่ แต่ไม่ใช่ดินไม่ใช่น้ำ ไม่ใช่ไฟ ไม่ใช่ลม ไม่ใช่อากาศ ไม่ใช่วิญญาณ ไม่ใช่ตัวตน เช่นนั้นพระนิพพานก็ศูนย์เปล่าเขาจึงไม่อยากไปพระนิพพาน

พระอาจารย์มั่น ตอบว่า : กามทั้งหลายไม่มีในพระนิพพาน ผู้ที่กำหนัดในกาม ยังมีความพอใจในรูปเป็นต้น จึ่งไม่ยินดีในพระนิพพาน

พระนิพพาน คือ ความสิ้นราคะ โทสะ โมหะและดับตัณหาที่เป็นเหตุให้ทุกข์เกิดขึ้น เสียได้ ทุกข์เป็นผลมีชาติเป็นต้นก็ดับไป เพราะฉะนั้น พระนิพพานแม้จะชื่อว่าเป็นอนัตตา แต่คงศูนย์เพราะกิเลส กับทุกข์เท่านั้น

ส่วน นิพพานธรรม ซึ่งเป็นธรรมที่เที่ยง ที่สุข นั้นยังคงมีอยู่


พระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล) ถาม
พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ตอบ

 

โอวาทธรรมเจ้าพระคุณอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท)
วัดบรมนิวาส กรุงเทพมหานคร



"....บุคคลผู้รู้แล้วว่าสิ่งนี้เป็นโทษ แต่มิได้ละเสีย
ก็มิได้พ้นจากโทษ เหมือนกับ ผู้ไม่พ้นจากกองเพลิงฉะนั้น.."

เจ้าพระคุณอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท)

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต
ที่พักสงฆ์สวนทิพย์ อ. ปากเกร็ด จ.นนทบุรี



"มีสติ ฝึกภาวนา เป็นอริยทรัพย์ ติดตัวไปได้หลายหมื่นชาติ
ส่วนทรัพย์สมบัติทางโลก ชาติเดียวยังเอาไปไม่ได้"

หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปณฺฑิโต

 

โอวาทธรรมหลวงปู่บุดดา ถาวโร
วัดกลางชูศรีเจริญสุข จ.สิงห์บุรี

"พระพุทธเจ้าท่านไปถึงที่สุดแล้ว
เราเป็นผู้ดำเนินตาม ก็ควรรีบเร่ง
ท่านเข้าพระนิพพาน ก็ไม่ได้มีค่าผ่านประตู
พระอรหันต์ตรัสรู้ตามพระพุทธเจ้า ไปถึงแล้วได้เปล่า
ไม่ต้องเสียค่าภาษีอากรอะไร ไม่มีค่าผ่านประตู
พอไปถึงท่านก็ไม่ได้แบ่งภาคเป็นสาวกผู้หญิง สาวกผู้ชาย
หมดสมมติ เป็นผู้ประเสริฐหมด"

หลวงปู่บุดดา ถาวโร

 

โอวาทธรรมหลวงตาผนึก สิริมงฺคโล
วัดป่าเขวาสินรินทร์ ต.เขวาสินรินทร์ อ.เขวาสินรินทร์ จ.สุรินทร์



"พระพุทธเจ้าท่านอยู่เหนือโลก อยู่เหนือสงสาร
เราต้องทำให้ได้อย่างท่าน เข้าใจไหม"

หลวงตาผนึก สิริมงฺคโล

 

โอวาทธรรมหลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ
วัดดอยธรรมเจดีย์ ต.ตองโขบ อ.ศรีสุพรรณ จ.สกลนคร



"เมื่อมีสิ่งที่เกิดขึ้นมาในโลก
แล้วเข้าไปยึดถือว่าเป็นตัวตนของเรา ของเขา
ยามจากไป ยามดับไปสลายสิ้น
สิ่งที่รักที่พอใจนั่นแหละ พระพุทธองค์ตรัสว่าเป็นทุกข์อย่างยิ่ง"

หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ