เรียนถามผู้รู้ เรื่องการเข้าฌาณ 4

ขอบคุณ ท่านคุรุวาโร ครับที่แนะนำในบางส่วนที่ผม อาจจะขาดหายไปและบกพร่องไป ขอบคุณมาก ๆ ครับ

 

ไม่รุ้ครับ ผมยังไม่เคยเข้าเลย

 

ฌาน ๔ นั้น  จะไม่ปรากฏลมหายใจ เพราะลมหายใจนั้นละเอียดมาก
และ ฌาน ๔  จะมีแค่  ๒ อารมฌ์ คือ เอกัคคตา  กับ  อุเบกขา
ข้อสังเกตุ  จิตจะแยกออกจาก กาย อย่างเด็ดขาด โดยไม่รับรู้อาการของ
ร่างกายเลย    เสี้ยนหนามของฌาน ๔ คือลมหายใจ  ครับ  ถ้าตราบใด
เราทราบว่ายังมีลมหายใจ ปรากฏ อยู่ ก็ เป็นเครื่องแสดงว่า ระดับ สมาธิ
เราต่ำกว่าฌาน ๔ แน่นอน  ครับ   พยายามวางจิตให้เป็นกลาง อย่าให้มี
ความหยากได้ในฌานจนเกินไป   เอาใจช่วยครับ
      ขอบุญจงรักษาผู้ใฝ่ธรรม

 

ขอถามเพิ่มนะครับ ฌาน 4 ต้องมีอาการลมดีดให้ร่างกายตั้งตรงด้วยไม่ใช่หรอครับ แบบตั้งตรงเองโดยที่ไม่ได้บังคับน่ะครับ

 

อาการก่อนจะเข้าฌาน ๔ นั้น  มีหลายแบบด้วยกัน จากประสบการ
ของเราเองนั้น คือ  เปรียบเหมือน พุ ไฟ ที่แตกกระจาย  แล้วกล้บมารวมตัวกันอย่างรวดเร็ว จน เป็น  ดวง สว่างใส  เหมือนแก้ว ประกายพรึก สว่างจ้า
ช่วงนี้เองสติของเรา จะรู้ว่า จิตของเรา เป็น เอกัคคตา ก่อน และจะเพิ่ม
อุเบกขา เข้ามาโดยทันที หรือ เมื่อจิตรวมเป็น ๑ แล้ว ก็จะทรงอารมฌ์
วางเฉย กับ จิตที่รวมเป็น ๑  ถึงจุดนี้เรา ถือว่า ระดับจิตของเราถึงขั้น
ใช้งานได้  ส่วนอาการดีดตัวตั้งตรงอาจเิกิดขึ้นได้ ไม่เป็นกฏตายตัวเสมอไป
 ส่วนเรานั้น เวลานั่งสมาธิ จะเข้าฌาน ๔  เลย เพราะความชำนาญ
 และได้ฌาน ๔ และ อรูปฌาน ๑   มา กว่า ๑๐ ปี แล้วครับ
แม้นไม่ได้นั่งสมาธิ แต่ถ้าต้องการเข้าฌาน ๔  ใช้การอธิฐานจิต
 เพียงชั่วครู่ ก็ สามารถทรงอารมฌ์ของฌาน ๔ ได้ ทันที และ
 ในขณะอยู่ใน ฌาน ๔ นั้น  คนอื่นที่ได้ทิพย์ จักขุ สามารถ มอง เห็น
 ว่าเป็น ประกายแก้วเป็น รัศมี อยู่รอบตัว ผู้ปฏิบัติ  หวังว่าคำตอบ
 คงจะให้ ความกระจ่างแก่ท่าน ไม่มากก็น้อย ตามภูมิธรรมของท่าน
 มีคำถามอะไรเพิ่มเกี่ยว กับการปฏิบัติ ยินดีเสมอ ครับ
     
      เจริญธรรมมาด้วยเมตตาจิต

 

ฌานสี่จะเกิดขึ้นเอง เมื่อท่านผ่านฌานหนึ่งมาแล้วและฝึกต่อไปเรื่อยๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆฌานสี่จะเกิดตามมาเองโดยอัตโนมัติ
เว้นแต่ว่า ท่านฝึกไม่เกิดฌานหนึ่งตั้งแต่แรก

 

ว่าตามความเข้าใจของผมน่ะครับ ผิดถูกไม่รับประกัน 555

ฌาน4แบ่งออกเป็นสามระดับ(ฌานทุกฌานก็น่าจะแบ่งเป็นอย่างนั้น) คือ อย่างหยาบ อย่างกลาง และอย่างละเอียด

อย่างหยาบคือ ฌานที่ต่อเนื่องจากฌานสามกำลังเยื้องเข้าเขตฌานสี่นิดๆ ฌานนี้จะมีความรู้สึกสุขและอุเบกขาปนกันอยู่ แต่อุเบกขาจะเริ่มตั้งมั่นมากขึ้น แต่ยังไม่ถึงที่สุด เพราะการที่ยังละสุขได้ไม่เต็มที่นั่นเอง จึงทำให้มีคำพูดกันว่าเข้าฌานสี่ไม่จำเป็นต้องหูดับหรือไม่รู้สึกตัว เพราะเขาพูดถึงสิ่งนี้นั่นเอง

อย่างกลางคือ การเข้าถึงฌานสี่แบบเต็มกำลัง คือกายกับจิตแยกกันโดยสิ้นเชิง ไม่รับรู้ถึงเรื่องลมหายใจหรือเรื่องกาย มีสติอันเป็นเอก มีอุเบกขาเป็นอารมณ์ ถ้าเราไม่ถอยออกมาดูหรือสังเกตุ ในตอนนั้นมันแทบจะไม่บ่งบอกถึงอะไรเลย นอกจากสติอันแจ่มใสที่รู้เฉพาะหน้าเท่านั้น

อย่างละเอียดคือ ฌานสี่ที่กำลังจะเยื้องเข้าสู่อรูปฌาน จริงแล้วมันต้องนับตั้งแต่เข้าฌานสี่แบบเต็มรูปแบบ เพราะตอนนั้นมันจะไม่รับรู้ถึงร่างกายแล้ว ในเมื่อมันไม่รับรู้ถึงร่างกาย จิตมันก็ย่อมจะต้องมีที่อยู่ที่ไม่ใช่กาย จากที่เคยสังเกตุดู มันก็เป็นเหมือนกับการอยู่กับอากาศว่างๆโดยไร้ขอบเขต แต่ยังไม่แนบแน่น หรือแน่นแฟ้นกับอากาศเลย จะมีสิ่งที่บ่งบอกถึงความไม่เข้ากันอยู่

คร่าวๆก็ประมาณนี้ล่ะครับ ก็อย่างที่บอก ผิดถูกผมไม่รับประกัน แค่อยากแสดงความเห็นด้วยเท่านั้น 555

 

 ระดับของฌาน ๔ นั้น ครูบาอาจารย์  ได้แบ่งใว้ ๓ อย่างคือ
     ๑   ฌาน ๔ ขั้นหยาบ
     ๒   ฌาน ๔ ขั้นกลาง
     ๓   ฌาน ๔  ขั้นละเอียด
 ผู้ปฏิบัติ ส่วนมาก จะเรียก ฌาน๔ ขั้น กลาง ว่า แบบเต็มกำลัง
 หรือ เรา จะเรียกว่า  ระดับจิต ขั้นใช้งานได้ หรือ มาตราฐานฌาน๔ ครับ

 

จับอาณาปานสติ บางทีลมหายไป บางทีก็จับลมได้บ้าง รู้สึก ตัวหายไปบ้าง อะไรทำนองนี้ล่ะครับ แต่ไม่รู้อยู่ฌานไหน บางวันอารมณ์ดิ่งจนรู้สึกว่า จิตนิ่ง ลมหายใจแทบไม่รู้สึกว่ามี แต่ก็รู้สึกว่ามี บางทีก็มีแสงสว่างเหมือนไฟฉายส่องหน้าอยู่อย่างนั้น

โมทนาสาธุกับธรรมทานของทุกๆท่านด้วยครับ

 

การที่ คุณแทบไม่รู้สึกลมหายใจนั้น คือจิตเริ่มก้าวขึ้นสู่สภาวะธรรมที่สูงขึ้น
จิตจะละเอียดมากขึ้น ส่วนแสงสว่างนั้น เกิดขึ้น เป็นธรรมดา ที่เราจะ
ต้องผ่านเป็น อุปกิเลส๑๐ ลองค้นหาดูครับ อย่าไปใส่ใจกับแสงสว่างที่
เกิดขึ้นนัก แล้วก็จะหายไปเอง ครับ   เป็นกำลังใจให้คุณ ครับ

เจริญธรรมมาด้วยเมตตาจิต

 

โมทนาสาธุกับธรรมทานของพี่ด้วยครับ

 

  
   ความรู้เรื่องฌานต่อครับ  ฌาน ๔  หรือ จตุตถฌาน
   หรือมาตราฐานฌาน  บางท่านเรียกว่า อุเบกขาฌาน หรือเราเรียกง่ายฯว่า
    ระดับจิตขั้นใช้งานได้  นั่นเอง
    องค์ฌานนั้นจิตมีสติพละกำกับ สติในชั้นนี้เป็นสติพละ สติสัมโพชฌงค์
    และสัมมาสติ ซึ่งเป็นองค์ของมรรค ที่เข้าคุมจิตใว้อย่างกระชับแน่นที่สุด
   จึงมีพละกำลัง เพียงพอที่จะเป็นบาทฐาน แก่ การสร้างทิพย์อำนาจได้เป็น
    อย่างดี  สำหรับผู้ที่ต้องการฝึก สาย อภิญญา ครับ
      
    ขอบุญจงรักษาผู้ใฝ่ธรรม

 

ไม่ค่อยเข้าใจเหมือนกัน ขอคำชี้แนะด้วยค่ะ บางทีรู้สึกเหมือนลมหายใจจะหายไปเฉยๆ เหมือนกับกำลังจะไม่ได้หายใจค่ะ

 

เื่มื่อจิตเริ่มเข้าสู่สมาธิขั้นละเอียดแล้วจะเกิดอาการเหมือนกับว่าไม่มีลม หายใจ แต่เป็นจริงแล้วลมหายใจยังมีอยู่ เพราะลมหายใจ นั้น อยู่ในขั้นละเอียด และจิตกับกายเริ่มที่ จะแยก ออกจากกัน จิตจึงไม่เข้าไปรับรู้และข้องแวะกับลมหายใจครับ  

    ขอบุญจงรักษาผู้ใฝ่ธรรม

 

ถ้าระดับ 3 จาถึง 4 นะครับ ก็จิตถึงขั้น คุรุ แล้วละครับ
คือ จิตมันจาสอนและเกลาตัวมันเอง ไม่ต้องถามใครแล้ว
จิตมันจารู้ก่อนที่จะสงสัยซะอีก

 

ละความอยาก หากอยากก็ยิ่งไกลออกไป

เมื่อมีความอยาก เป็นอกุศลจิตที่เกิดขึ้น การเจริญกรรมฐานจึงไม่ก้าวหน้า

ขอให้เจริญในธรรมยิ่ง ๆ ขึ้นไปทุกท่าน

สาธุการ
แสนสวาท

 

เรียนถามคุณ คมสันต์usa หน่อยค่ะ

ดิฉันอยากทราบว่า ถ้าเลยจาก ฌาน ๔ แล้วฌานขั้นสูงต่อไปเป็นอะไรคะ มีวิธีการสังเกตอย่างไรว่าเราได้ ขอบคุณค่ะ

 

ตอบคุณ จันทิพา ต่อจากฌาน ๔ คืออรูปฌาน ๑ หรือที่ชื่อว่า
 อากาสานัญจายตนะ  เราได้อธิบายอาการของจิตใว้แล้วครับ
อยู่ในกระทู้  อากาสานัญจายตนะกับกสิณอากาศ  ลองเข้าไปศึกษาดูครับ ติดขัดตรงใหนถามมาได้ครับ
 ยินดีเสมอครับ 
    เจริญธรรมมาต้วยเมตตาจิต

 

หลังจากสภาวะ ฌาณ 4 มาสักพัก เวลาไปไหนมาไหน หรือนั่งๆนอนๆ มักจะมีไอร้อนรังศี ที่เท้า

เมื่อก่อนมีอาการคัน ผื่นขึ้นไปทั้งตัว เดี๋ยวนี้ ไม่เป็นแล้ว

แต่ยังคงมีอาการ ร้อนๆ ที่ปลายฝ่าเท้าข้างซ้ายอยู่มาก

 

กราบขอบพระคุณความรู้ ธรรมะ ทากทุกๆท่านค่ะ ดิฉันอ่านไป ทำตามไปพร้อมๆกัน เพิ่งออกจากสมาธิที่ทำประมาณ2-3ชั่วโมงค่ะ สาธุค่ะ