ภาวนา คือ อะไรนะ?

เรื่องของศัพท์ภาษา ขนาดภาษาไทย บางครั้ง บางคน ยังอ่านแล้วไม่รู้เรื่อง นี่เป็นภาษาบาลี ก็ยิ่งแล้วกันใหญ๋ เอาเป็นว่า ข้าพเจ้า นำความหมายของคำว่า "ภาวนา" มาจาก "พจนานุกรม พุทธศาสน์ ฉบับ พระธรรมปิฎก ป.อ.ปยุตฺโต" มาให้ได้อ่านได้ ทำความเข้าใจกัน ดังต่อไปนี้.-

ภาวนา หมายถึง การทำให้มีขึ้นเป็นขึ้น, การทำให้เกิดขึ้น, การเจริญ, การบำเพ็ญ แบ่งเป็นหมวดใหญ่ได้ 3 อย่างคือ
1.การฝึกอบรม ตามหลักพระพุทธศาสนา มี ๒ อย่าง คือ
๑.สมถภาวนา ฝึกอบรมจิตให้เกิดความสงบ
๒.วิปัสสนาภาวนา ฝึกอบรมปัญญาให้เกิดความรู้เข้าใจตามเป็นจริง,

อีกนัยหนึ่ง จัดเป็น ๒ เหมือนกันคือ
๑.จิตตภาวนา การฝึกอบรมจิตใจให้เจริญงอกงามด้วยคุณธรรม มีความเข้มแข็งมั่นคง เบิกบาน สงบสุขผ่องใส พร้อมด้วยความเพียร สติ และสมาธิ
๒.ปัญญาภาวนา การฝึกอบรมเจริญปัญญา ให้รู้เท่าทันเข้าใจสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง จนมีจิตใจเป็นอิสระ ไม่ถูกครอบงำด้วยกิเลสและความทุกข์

2.การเจริญสมถกรรมฐานเพื่อให้เกิดสมาธิ มี ๓ ขั้น คือ
๑.บริกรรมภาวนา ภาวนาขั้นตระเตรียม คือกำหนดอารมณ์กรรมฐาน
๒.อุปจารภาวนา ภาวนาขั้นจวนเจียน คือเกิดอุปจารสมาธิ
๓.อัปปนาภาวนา ภาวนาขั้นแน่วแน่ คือเกิดอัปปนาสมาธิเข้าถึงฌาน

3.ในภาษาไทย ความหมายเลือนมาเป็น การท่องบ่นหรือว่าซ้ำๆ ให้ขลัง ก็มี

ส่วนใน พจนานุกรมไทย ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน ได้ให้ความหมายของคำว่า "ภาวนา" ไว้ดังนี้.

ภาวะนา (พาวะ.-) น.
การทําให้มีขึ้นให้เป็นขึ้นทางจิตใจ.ก. สำรวมใจให้แน่วแน่เป็นสมาธิ เช่น สวดมนต์ภาวนา, สำรวมใจตั้งความปรารถนา เช่น นั่งภาวนาขอให้พระช่วย. (ป.).