ไตรสิกขา กับ มรรค

“ไตรสิกขา และ มรรค”
ท่านทั้งหลาย จงพากันมาทำความเข้าใจในเรื่องของ ไตรสิกขา และ มรรค กันพอสังเขป ดังนี้
"ไตร"หมายถึง สาม
"สิกขา" หมายถึง การศึกษา, การสำเหนียก, ข้อที่จะต้องศึกษา, ข้อปฏิบัติสำหรับฝึกอบรม มี ๓ อย่างคือ ๑.อธิสีลสิกขา ฝึกอบรมในเรื่องศีล ๒.อธิจิตตสิกขา ฝึกอบรมในเรื่องจิต เรียกง่าย ๆ ว่า สมาธิ ๓.อธิปัญญาสิกขา ฝึกอบรมในเรื่องปัญญา รวมเรียกว่า ไตรสิกขา (จากพจนานุกรมพุทธศาสนา ฉบับพระธรรมปิฎก)
ทำไมในทางพุทธศาสนาจึงมีข้อ ไตรสิกขา เพราะนั่นเป็นคำสอน หรือเป็นวิธีการ เริ่มต้น สำหรับผู้ที่ศรัทธาในพุทธศาสนา จักต้อง ทำการศึกษา ปฏิบัติ และฝึกอบรม จะเรียกว่า เป็นพื้นฐานหรือบันไดขั้นแรก ในการที่จะก้าวไปสู่ขั้นต่อๆไป บุคคลผู้ศรัทธาในพุทธศาสนา จักต้อง เรียนรู้ ศึกษา ปฏิบัติ และฝึกอบรม ในเรื่องของ ศีล เพื่อความสะอาดของความคิดและจิตใจ อีกทั้ง จักต้องเรียนรู้ ศึกษา ปฏิบัติ และฝึกอบรม ในเรื่องของจิต คือการรู้จักควบคุมจิต คือควบคุมตัวเองให้มี สติ,สัมปชัญญะ อยู่เป็นนิจ จะเรียกว่า ต้องมีสมาธิอยู่ตลอด ก็ว่าได้ เมื่อได้เรียนรู้ ศึกษา ปฏิบัติ และฝึกอบรม ในศีล และการควบคุมจิตแล้ว ก็ต้องมีการพัฒนาตัวเอง นั่นย่อมหมายถึง ต้องมีการศึกษา ปฏิบัติ และฝึกอบรม ในด้านความรู้ต่างๆอันเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันในการสังคมเป็นอยู่ร่วมกัน ไม่ใช่หนีปลีกวิเวก อย่างนั้นไปเกิดปัญญา ไม่เกิดความรู้ แต่จะเกิดเพียงความเงียบ ไม่หนวกหู จิตใจอาจจะสงบก็ได้ ไม่สงบก็ได้ และเมื่อมีการพัฒนาตนเองให้เกิดความรู้คือปัญญาแล้ว ทั้ง 3 ข้อ คือ ไตรสิกขา ก็จะเป็นเครื่องมือในการที่จะนำบุคคลไปสู่การปฏิบัติ ไปสู่การศึกษา ไปสู่การฝึกอบรมตนเอง ให้ได้รู้ว่า อะไรคือทุกข์, อะไรคือสมุทัย, อะไรคือนิโรธ ,อะไรคือมรรค
มรรค อันมีองค์๘ ที่มีอยู่ในทางพุทธศาสนา ไม่ใช่ข้อศีล และแตกต่างจากข้อศีล ตรงที่ มรรค เป็นหนทาง ศีลเป็น เครื่องช่วยในการเดินทางตาม มรรค เหล่านั้น กล่าวอย่างนี้คงพอจะเข้าใจนะขอรับ
จ่าสิบตรี เทวฤทธิ์ ทูลพันธ์
๑๓ พ.ย. ๒๕๕๔