เที่ยวงานบูชาพญาแถน-แห่บั้งไฟโบราณ

รูปภาพ








สืบสานประเพณีอีสาน..ชมของดีจังหวัดยโสธร

ประเพณีบุญบั้งไฟ หรือชาวอีสานเรียกกันติดปากว่า “บุญเดือนหก” เป็นประเพณีเก่าแก่ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ได้รับความนิยมและแพร่หลายกันมากในภาคอีสาน เมื่อเข้าสู่เดือนหกของทุกปี “เมืองยศสุนทร” หรือ จังหวัดยโสธร ยามนี้ในเวลาค่ำคืนดึกดื่น จะไม่เงียบสงัดเหมือนทุกเดือนที่ผ่านมา จะได้ยินแต่เสียงกลอง ผสานเสียงกับการขับขานกลอนเซิ้ง บอกเล่าถึงตำนานบั้งไฟด้วยจังหวะแบบพื้นเมือง และสำเนียงไพเราะเสนาะหู แว่วยินมาจากคุ้มต่าง ๆ นั่นคือ สิ่งที่บ่งบอกว่า ชาวเมืองยโสธร กำลังซุ่มซ้อมการรำเซิ้ง การร้องกาพย์เซิ้งของหนุ่มสาว คนเฒ่าคนแก่ รวมถึงการจัดทำบั้งไฟ มีการตกแต่งลวดลายสวยงามตามประเพณี เพื่อที่จะเข้าร่วมขบวนแห่ในงานบุญบั้งไฟ

ประเพณีบุญบั้งไฟ เป็นประเพณีความเชื่อของประชาชนที่มีมานานนับหลายชั่วอายุคน ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าว่า บุญบั้งไฟเป็นการแสดงความสมัครสมานสามัคคีของชุมชน เพื่อเป็นการร่วมกันบูชาสักการะ “พญาแถน” เทพเจ้าผู้ก่อกำเนิดเผ่าพันธุ์ และบันดาลน้ำฝนแก่โลกมนุษย์ ในอดีตกาล

นายพงษ์ศักดิ์ นาคประดา ผู้ว่าราชการจังหวัดยโสธร เล่าว่า ประเพณีบุญบั้งไฟ เมื่อครั้ง พระโพธิสัตว์ เสวยชาติเป็น “พญาคันคาก” ครั้งกระนั้นเหล่ามนุษย์โลกและสรรพสัตว์ทั้งหลายครั้นได้ฟังธรรมจากพระโพธิสัตว์คันคาก ก็เกิดความเลื่อมใสจนลืมถวายเครื่องบัดพลี พญาแถน ทำให้ พญาแถน โกรธแค้นที่เหล่ามนุษย์และสรรพสัตว์หันไปบูชาพญาคันคาก จึงสาปแช่งเหล่ามวลมนุษย์ไม่ให้มีฝนตกเป็นเวลาเจ็ดปี เจ็ดเดือน เจ็ดวัน ทำให้เกิดความแห้งแล้งไปทุกหย่อมหญ้า มวลมนุษย์จึงได้เข้าเฝ้า พระโพธิสัตว์พญาคันคาก ทูลถามและขอความช่วยเหลือ พญาคันคาก รู้ด้วยญาณจึงบอกมนุษย์ว่า เพราะพวกเจ้าไม่บูชา พญาแถน จึงพิโรธ บันดาลมิให้มีฝนตกลงมา ความแห้งแล้ง พญานาคี ผู้เป็นใหญ่ในเมืองบาดาลที่เข้าเฝ้า พระโพธิสัตว์คันคาก อยู่ขณะนั้นได้รับฟังจึงยกทัพไปต่อสู้กับ พญาแถน โดยไม่ฟังคำทัดทานของ พระโพธิสัตว์คันคาก และต้องประสบความพ่ายแพ้หลายต่อหลายครั้ง

ผวจ.ยโสธร เล่าอีกว่า พระโพธิ สัตว์คันคาก จึงได้อาสาไปรบกับ พญาแถน โดยให้พญาปลวกก่อจอมปลวกสู่เมืองสวรรค์ พญาแมงงอด แมงเงาเจ้าแห่งพิษ (แมงป่องช้าง) ให้จำแลงเกาะติดเสื้อผ้า พญาแถน พญานาคี ให้จำแลงเป็นตะขาบน้อยซ่อนอยู่ในรองเท้า พญาแถน พญามอด ไปกัดด้ามอาวุธ พญาต่อแตน คอยโจมตี เมื่อองค์ พระโพธิสัตว์คันคาก ให้สัญญาณจึงได้กัดต่อยปล่อยพิษ พญาแถน จึงพ่ายแพ้และถูก พญาคันคาก จับตัวได้ จึงร้องขอชีวิตโดยมีข้อตกลงว่า 1. หากมวลมนุษย์จุดบั้งไฟขึ้นไปเมืองสวรรค์ พญาแถน ก็จะบันดาลให้ฝนตก 2. หากเมืองสวรรค์ได้ยินเสียงกบ เขียดร้อง ให้รับรู้ว่าฝนตกลงมาเมืองมนุษย์โลกแล้ว 3. เมื่อพญาแถนได้ยินเสียงสนูว่าว ให้บันดาลให้ฝน หยุดตกเพราะถึงฤดูเก็บเกี่ยวแล้ว บุญบั้งไฟจึงถือกำเนิดตั้งแต่บัดนั้นมา และยังมีตำนานเกี่ยวข้องกับความรักของผาแดง-นางไอ่ อีกด้วย

นายพงษ์ศักดิ์ เล่าด้วยว่า สำหรับบุญบั้งไฟจังหวัดยโสธร ประจำปี 2553 จะเริ่มขึ้นระหว่างวันที่ 3-9 พฤษภาคม 2553 โดยมุ่งเน้นให้เกิดความสมัครสมานสามัคคี สืบสานประเพณีดั้งเดิม มีลำดับขั้นตอน การจัดเครื่องบูชาพญาแถนอย่างครบถ้วน มีผู้เฒ่าชาวคุ้ม ซึ่งเป็นปูชนียบุคคลทางวัฒนธรรม เป็นผู้ให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษาในการดำเนินกิจกรรมประเพณีบุญบั้งไฟในวันที่ 3-6 พฤษภาคม มีการออกร้านและสวนสนุกต่าง ๆ วันศุกร์ที่ 7 พฤษภาคม มีการจัดตั้งขบวนบั้งไฟโบราณ แสดงร่วมกับบั้งไฟในสมัยปัจจุบันที่สวยงามตระการตา บนถนนแจ้งสนิท ตั้งแต่หน้าศาลากลางจังหวัด ถึงบริเวณเปิดงานหน้าที่ว่าการอำเภอเมืองยโสธร และตลอดทั้งคืน มีเวทีกองเชียร์ของชาวคุ้มต่าง ๆ ริมถนนแจ้งสนิท ยาว 2 กิโลเมตร พร้อมกับมีการประกวดกลอนเซิ้ง ประกวดเทพีบั้งไฟ ส่วนวันที่ 8 พ.ค. จะเป็นวันแห่บั้งไฟ มีพิธีบวงสรวงนำขบวนแห่เซิ้งถวายศาลเจ้าปู่ ซึ่งในวันแห่บั้งไฟ จะมีบั้งไฟ และชาวเมืองโยชิดะ จากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นเมืองคู่แฝดทางวัฒนธรรมกับเมืองยโสธร มาร่วมในวันแห่เหมือนเช่นทุกปี เป็นขบวนแห่รำเซิ้งสวยงาม ผู้ชนะเลิศ จะได้รับถ้วยรางวัลพระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร และวันที่ 9 พ.ค. เป็นวันแข่งขันจุดบั้งไฟขึ้นสูง ที่สวนสาธารณะพญาแถน

นายเกรียงไกร พันธ์สายเชื้อ นายกเทศมนตรีเมืองยโสธร กล่าวว่า บุญบั้งไฟยโสธร เป็นงานประเพณีแต่ดั้งเดิม ที่จะต้องได้รับการสืบทอดให้อยู่คู่เมืองยโสธร ซึ่งเทศบาลเมืองยโสธร ให้การสนับสนุน อำนวยความสะดวกมาโดยตลอด รวมถึงการเตรียมเมืองให้สวยงาม เพื่อให้บริการนักท่องเที่ยวในด้านต่าง ๆ และการจัดงานพาแลงบั้งไฟ ในคืนวันที่ 8 พ.ค. สิ่งสำคัญ คือ จะต้องให้ผู้ที่มาเที่ยวชมงานได้ร่วมงานบุญบั้งไฟยโสธร ภายใต้ชื่อ “งานบูชาพญาแถน แห่แหนบั้งไฟโบราณ สืบสานประเพณี ชมของดีเมืองยโสธร” เกิดความประทับใจอย่างไม่รู้ลืม จึงขอเชิญชวนนักท่องเที่ยวมาชมความงามในศิลปวัฒนธรรม และขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวอีสาน.

ภักดี-มนตรี ยาวะโนภาส



Daily News Online > หน้าภูมิภาค > เที่ยวงานบูชาพญาแถน-แห่บั้งไฟโบราณ

 

อนุโมทนา สาธุ ๆ
กับท่านทั้งหลายที่ได้ร่วมทำบุญสร้างกุศล
งานประเพณีดี ๆ อย่างนี้ทุกอย่าง ด้วยครับ