อนุสติ (มรณัสสติ)

อนุสติ(มรณัสสติ)
ความตายเป็นเรื่องธรรมดาของสัตว์โลกทั้งหลาย การระลึกถึงความตายอยู่เสมอๆว่าเป็นเรื่องธรรมดาย่อมทำจิตใจให้สงบปราศจากความโลภ ความโกรธ ความหลง หรือสามารถระงับความโลภ ความโกรธ ความหลง ในขณะนั้นได้

มรณัสสติ หมายถึง การระลึกถึงความตายที่จะต้องมีเป็นธรรมดา อยู่เนืองๆ เป็น หนึ่งในจำนวนสิบข้อ ของ อนุสติ

อนุสติ หมายถึง อารมณ์ที่ควรระลึกนึกถึงอยู่เนืองๆ หรือระลึกนึกถึงอยู่บ่อยๆ(จากพจนานุกรมพุทธศาสน์ฉบับพระธรรมปิฎกฯ เพิ่มเติม) มีอยู่ ๑๐ (สิบ) ประการ
แต่ละอย่าง แต่ละประการ ก็ล้วนเป็นการนำเอาสิ่งที่เป็นกุศลมาสิ่งยึดเหนื่ยวจิตใจ หรือเป็นการนำเอาสิ่งที่เป็นกุศลมาเป็นเครื่องสำหรับเอาใจเข้าไปผูกอยู่
การระลึกนึกถึงอยู่เนืองๆหรือระลึกนึกถึงอยู่บ่อยๆนั้น ย่อมเป็นการใช้ในสถานะการณ์ต่างๆที่แต่ละบุคคลได้รับการสัมผัส หมายความว่า ต้องรู้จักเลือกใช้ อนุสติ ใด อนุสติหนึ่ง หรือหลายๆอนุสติ มาเป็นเครื่องสำหรับเอาใจเข้าไปผูกอยู่ หรือ สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ ในเหตุการณ์ใดเหตุการหนึ่ง ในขณะใดขณะหนึ่ง ในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง ที่บุคคลนั้นๆได้รับการสัมผัสทางอายตนะ
เช่นเมื่อเกิดภยันตรายใดใดต่อตัวบุคคล หรือเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาคคิดต่อตัวบุคคล บุคคลนั้น

อาจระลึกนึกถึง คุณของพระพุทธเจ้า คือ พุทธานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง คุณของพระธรรมที่มีในตนหรือที่ตนปฏิบัติอยู่เป็นนิจ คือ ธรรมานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง คุณของพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ คือ สังฆานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง คุณแห่งศีลที่ตนได้ประพฤติปฏิบัติหรือรักษา คือ สีลานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง ทานที่ตนได้บริจาค หรือความดีที่ตนได้กระทำต่อผู้อื่น คือ จาคานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง ธรรมหรือคุณความดีที่ทำให้มนุษย์เป็นเทวดา คือ เทวดานุสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง ความตายที่จะต้องมีเป็นธรรมดาของสัตว์โลกทั้งหลาย คือ มรณัสสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง ร่างกายทั้งหลายที่ย่อมต้องมีเกิดแก่เจ็บตาย เสื่อมไป เป็นธรรมดา คือกายคตาสติ หรือ

อาจระลึกนึกถึง ลมหายใจเข้าออกคือสูดลมหายใจเข้าออกลึกๆเพื่อลดความตื่นตระหนกดีใจ เสียใจ คือ อานาปาณสติ

และ อาจระลึกนึกถึง ธรรมอันทำให้เกิดความสงบแห่งจิตใจ แล ระงับกิเลส ซึ่งก่อให้เกิดทุกข์ อันเป็นเหตุให้ถึงซึ่ง นิพพาน คือ อุปสมานุสติ

อนุสติ ทั้งหลายเหล่านั้น ล้วนเป็นเครื่องสำหรับให้เอาใจเข้าไปผูกอยู่ เพื่อให้เกิดความสงบ หรือเกิดสมาธิ เพื่อระงับซึ่งกิเลสตัณหา ในแต่ละเหตุการณ์ในแต่ละช่วงเวลา
หากบุคคล ระลึกนึกถึงอยู่เนืองๆ หรือระลึกนึกถึงอยู่บ่อยๆเป็นนิจ ก็จักทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจสามารถระงับซึ่ง ความโลภ ความโกรธ ความหลง ได้โดยอัตโนมัติในสิ่งที่ได้รับการสัมผัส แต่ทั้งนี้ก็ย่อมขึ้นอยู่กับสถานการณ์สิ่งแวดล้อม และการครองเรือนของแต่ละบุคคล ฉะนี้

จ่าสิบตรี เทวฤทธิ์ ทูลพันธ์ (ผู้เขียน)
๒๕ ธันวาคม ๒๕๕๕

 

โมทนา สาธุครับ....
เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้...

 

กายมรณะเป็นอย่างไร
เวทนามรณาเป็นอย่างไร
จิตมรณาเป็นอย่างไร
ธรรมตายได้อย่างไร

ถามว่ามหาสติมรณาได้อย่างไรอีกขอรับ

ขอท่านเจริญในธรรมยิ่งแล้ว

 

สาธุ สาธุ สาธุ