"ปัญญา อบรมสมาธิ" (หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน)

.
" ปัญญา อบรมสมาธิ"

" .. คนบางประเภทไม่ค่อยมีสิ่งแวดล้อมเป็นภาระกดถ่วงใจมาก เพียงใช้คำบริกรรม ภาวนา "พุทฺโธ ธมฺโม
สงโฆ" เป็นต้น บทใดบทหนึ่งเข้าเท่านั้น ใจก็ได้รับความสงบเยือกเย็นเป็นสมาธิลงได้ กลายเป็นต้นทุน
หนุนปัญญา ให้ก้าวหน้าต่อไปได้อย่างสบายที่ เรียกว่า "สมาธิอบรมปัญญา"

แต่คนบางประเภทมีสิ่งแวดล้อมเป็นภาระกดถ่วงใจมากและเป็นนิสัยชอบคิดอะไรมากอย่างนี้ "จะอบรม
ด้วยคำบริกรรมอย่างที่กล่าวมาแล้วนั้น ไม่สามารถที่จะยังจิตให้หยั่งลงสู่ความสงบเป็นสมาธิได้
ต้องใช้ปัญญาไตร่ตรองเหตุผล ตัดต้นเหตุของความฟุ้งซ่านด้วยปัญญา"

เมื่อปัญญาได้หว่านล้อมในสิ่งที่จิตติดข้องนั้นไว้อย่างหนาแน่นแล้ว จิตจะมีความรู้เหนือปัญญาไปไม่ได้และ
จะหยั่งลงสู่ความสงบเป็นสมาธิได้ ฉะนั้นคนประเภทนี้ จะต้องฝึกฝนจิตให้เป็นสมาธิได้ด้วยปัญญา ที่เรียก
ว่า "ปัญญาอบรมสมาธิ" ตามชื่อหัวเรื่องที่ให้ไว้แล้วในเบื้องต้นนั้น

เมื่อสมาธิเกิดมีขึ้นด้วยอำนาจปัญญา "อันดับต่อไปสมาธิก็กลายเป็นต้นทุนหนุนปัญญาให้มีกำลัง
ก้าวหน้า" สุดท้ายก็ลงรอยเดียวกันกับหลักเดิมที่ว่า "สมาธิอบรมปัญญา" .. "

หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน