นรก-สวรรค์ แต่ละขณะจิต

นรก-สวรรค์ แต่ละขณะจิต
"ตามหลักวิชาการ คือ การที่เราปรุงแต่งสร้างนรก-สวรรค์ของเราเองตลอดเวลาในชีวิตประจำวัน.. คือปรุงแต่งด้วยกิเลส มีความดี -ความชั่ว มีกุศล - อกุศลในจิตของเราเอง"
"หากว่าจิตใจของเรามีภูมิธรรมดี สร้างกุศลไว้มาก ทำจิตใจให้อิ่มเอิบเป็นสุข พยายามมองในแง่ดี ก็รับอารมณ์ที่เป็นสุขไว้ได้มาก"


"ปัจจุบันที่เป็นอยู่ กลายเป็นเรื่องที่เราควรจะเอาใจใส่มากกว่า เป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะเราได้รับผลอยู่ตลอดเวลา... ฉะนั้น ท่านจึงให้เอาใจใส่นรก-สวรรค์ที่มีอยู่ตลอดเวลาที่เราปรุงแต่งอยู่เรื่อยๆ สอนให้เรายกระดับจิตขึ้นไป... "
"การมีปัญญารู้เท่าทันสิ่งต่างๆ ทำให้เราเข้าใจโลกและชีวิตดี ทำให้วางท่าทีต่อสิ่งทั้งหลายถูกต้อง ในกรณีอย่างนี้ท่านว่า มันพ้นเลย จากเรื่องนรก-สวรรค์ไปแล้ว คือมีจิตใจปลอดโปร่ง แจ่มใสตลอดเวลา มีความสบายทันตาในปัจจุบัน ไม่ต้องพูดถึงข้างหน้า"


ในพระไตรปิฎก (มหาปริฬาหนรก) บอกว่า ...นรก-สวรรค์ที่ว่านั้นไม่สำคัญเท่านรก-สวรรค์ที่เราได้รับอยู่ในปัจจุบัน ที่เราปรุงแต่งด้วยอายตนะทั้ง ๖ โดยพื้นจิตของเราสร้างขึ้นมา"
"แก่นแท้ของ นรก-สวรรค์ อยู่ที่ระดับที่ ๓ นี้ ... อย่าลืมว่า!!!

การสร้างนรก-สวรรค์ใหญ่ๆ มันก็มาจากสร้างเล็กๆ น้อยๆ นี้เอง.. สร้างจิตใจของเราให้ดี ทำอารมณ์ให้ดี ค่อยเป็นค่อยไป"


ท่าทีของพุทธศาสนาต่อเรื่อง นรก-สวรรค์
"...การวางท่าทีเป็นหัวข้อที่อาตมาบอกแล้วว่าสำคัญ การวางท่าทีสำคัญกว่าความมีจริงหรือไม่ ... แต่มันจะไปเป็นอันหนึ่งอันเดียว กับนรก-สวรรค์ระดับที่ ๓"
"ท่าที" ที่เกี่ยวข้องมีดังนี้ :-

ท่าทีที่ ๑ ต้องมีศรัทธา
พุทธศาสนานั้น บอกว่าให้เชื่ออย่างมีเหตุผล สำหรับสิ่งที่พิสูจน์ไม่ได้ ในเมื่อจะต้องเอาทาง "ศรัทธา" ก็ให้ได้หลักก่อน....
ศรัทธา คือ การไว้วางใจในปัญญาของผู้อื่น หรือพูดในแง่หนึ่งคือ เราฝากปัญญาไว้กับคนอื่น
การที่จะวางใจปัญญาของผู้อื่นได้ต้องพิจารณาในขั้นแรกที่ "ตัวปัญญา" นั้น เราคิดว่าสิ่งที่พระพุทธเจ้าตรัสมานั้น เท่าที่เรามองเห็น ก็เป็นความจริง เราจึงเห็นว่าพระองค์มีปัญญาพอที่เราจะฝากปัญญาของเราไว้กับท่านได้ เราจึงเกิดศรัทธาขึ้นเป็นขั้นแรก
ขั้นที่สอง คือ "ความปรารถนาดี" พระพุทธเจ้ามีความปรารถนาดี มีเมตตากรุณา สอนเราด้วยใจบริสุทธิ์
พระองค์สอนเรื่อง นรก-สวรรค์ว่าชาติหน้ามีจริงหรือเปล่า ถ้าเรามีศรัทธา เราก็น้อมไปทางเชื่อ เรื่องก็เป็นอย่างนั้น...

ท่าทีที่ ๒ ถือตามเหตุผล
เป็นท่าทีที่ "ยังไม่มีศรัทธา" พระพุทธเจ้าได้ตรัสกาลามสูตร และได้ยกตัวอย่างซึ่งมาเข้าเรื่องนรก-สวรรค์ กรรมดี-กรรมชั่ว ทรงสอนให้พิจารณาในปัจจุบันนี้ว่าสิ่งที่ดีงาม สิ่งที่เป็นกุศล ทำแล้วมันเกื้อกูลแก่ชีวิตของตนเองในปัจจุบันไหม มันดีแก่ตัวเราไหม ดีต่อผู้อื่นไหม ทำแล้วถ้านรก-สวรรค์มีจริง เราก็ไม่ต้องไปตกนรก ได้ไปสวรรค์
สรุปในแง่นี้ได้ว่า ถึงแม้ไม่ต้องใช้ศรัทธา เอาตามเหตุผล ก็ควรทำกรรมดี ละเว้นกรรมชั่ว นี้เป็นแนวทางกาลามสูตร

ท่าทีที่ ๓ มั่นใจตน -ไม่อ้อนวอน
ในทางพุทธศาสนา คนทำดี ไม่ต้องอ้อนวอนขอไปสวรรค์ เพราะมันเป็นไปตามกฎธรรมดา เพียงแต่รู้ไว้ และมั่นใจเท่านั้น พุทธศาสนิกชนเรามีความรู้ไว้สำหรับให้เกิดความมั่นใจตนเอง

ท่าทีที่ ๔ ไม่หวังผลตอบแทน
พุทธศาสนาสอนต่อไปอีกระดับหนึ่งว่า ุถ้าเรายังทำดีเพราะหวังผลอยู่ก็เรียกว่าเป็นโลกียปุถุชน คนของพุทธศาสนาที่แท้จริง ต้องเป็นคนทำความดีโดยไม่ต้องห่วงผล
เมื่อเราทำจิตของเราให้ประณีตขึ้น พอมันละเอียดอ่อนขึ้น สิ่งที่กระทำไว้แม้เป็นเรื่องเล็กน้อย มันก็ปรากฎผลได้ง่าย...
http://www.reocities.com/sakyaputto/article1.htm

 

ขออนุโมทนาสาธุ ธรรมใดที่ท่านสำเร็จแล้ว ขอข้าพเจ้าสำเร็จด้วยเทอญ สาธุๆๆ

 

หากบุคคลที่ยังไม่ประกอบด้วยธรรมคือโสตาปัตติยังคะ4ประการ คติที่เค้าจะท่องเทียวไปอีก เปรียบเหมือนบุคคลที่ซัดท่อนไม้ขึ้นบนอากาศ บางครั้งก็เอาโคนลงบ้าง เอากลางลงบ้าง เอาปลายลงบ้าง ไม่มีความเเน่นอนของภพที่จะไป เเต่ถ้าเค้าได้ความเป็นอริยะ ตั้งเเต่โสดาบันขึ้น. พระองค์เปรียบว่ามหาภูตรูปสี่มันยังคงแปรปรวนเป็นอย่างอื่น. เเต่บุคคลที่ประกอบพร้อมด้วยธรรมที่ทำให้เป็นอริยะ ยังมีการปรวนแปรเสียเป็นอย่างอื่น จนเข้าถึงเปรตวิสัย นรก กำเนิดเดรฉาน ดังนี้นั่นไม่ใช่ฐานะที่จะมีได้เลย คุณสมบัติอย่างต่ำย่อมท่องเทียว7ครั้งเป็นอย่างมาก.
ทีนี้ถ้าบุคคลไม่รู้เเถมไม่เห็นเเละไม่สดับ ถ้าเกิดยังไม่ได้ชื่อว่าอริยะ เเต่ไม่ควบคุมทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย(ผู้ไม่คุมครองทวารในอินทรีย์นี้คือความประมาท). เพลินกับนิมิตภายนอก ตริตรึกอยู่กับกาม เเละไหลตามธรรมอันลามกคืออภิชฌาเเละโทมนัส ที่มักจะตามผู้ที่กำหนัดในการถือโดยนิมิตเเละเเยกออกเป็นส่วนๆ ดังนี้ พระองค์ตรัสว่า ถ้าบุคคลตายในขณะนั้น คติที่เขาพึงไปมี2ที่เเน่นอนคือ นรก หรือ กำเนิดเดรฉาน
จะเทียบเคียงพระสูตรให้ว่า. อภิชฌา มันก็คือ1ในอกุศลกรรมบท10 คือความไม่สะอาดทางใจ หรือ ทุจริต3 ซึ่งเกิดมาจากไม่สังวรอินทรีย์ ไม่มีสติสัมปชัญญะ อโยนิโส ไม่ฟังธรรม ไม่คบสัตบุรุษ
ฉนั่นบุคคลที่ประกอบด้วยทุจริต. นรกปรากฏ เปรตวิสัยปรากฏ เหมือนบุคคลที่ถูกนำตัวไปเก็บไวในนรกอยู่เเล้ว

 

อีกประการ. บุคคลผู้ประพฤติธรรม มีความสะอาดทาง กาย3. วาจา4 มโน3
เพราะมีการกระทำกุศลกรรมบท10เเบบนี้. พวกเทพปรากฏ พวกมนุษย์ปรากฏ สุขคติใดๆย่อมปรากฏ เปรียบเหมือนบุคคลถูกเก็บตัวไว้ในสวรรค์

โยนิโสมนสิการเป็นเหตุให้ปฏิบัติ
สติสัมปชัญญะเป็นเหตุให้อินทรีย์สังวรบริบูรณ์
อินทรีย์สังวรเป็นเหตุให้สุจริต3บริบูรณ์
สุจริต3บริบูรณ์ เป็นเหตุให้สติปฏิฐาน4บริบูรณ์
ฯฯฯ

 

ภิกษุทั้งหลาย เหมือนนักเลงการพนัน เพราะฉวยเอาชัยชนะประการเเรกเท่านั้น จึงบรรลุโภคสมบัติมากมาย การฉวยเอาชัยชนะที่นักเลงการพนันบรรลุโภคสมบัติมากมายแลเพียงเล็กน้อย ทีเเท้เเล
การฉวยเอาชัยชนะใหญ่หลวงกว่านั้นคือ การฉวยเอาชัยชนะที่บัณฑิตนั่น ประพฤติกายสุจริต วจีสุจริต มโนสุจริตแล้วตายไป เข้าถึงสุขคติโลกสวรรนั่นเอง
ภิกษุทั่งหลาย นี้ภูมิของบัณฑิตครบถ้วนบริบูรณ์

อย่าคิดในเเง่ร้าย หรือในมุมมองเล็กๆ ว่าสอนให้ยึดติดกับภพ หรือไม่ ถ้าเกิดผู้ที่ประกอบทุจริต ภายหลังเเต่การตายเพราะการเเตกทำลายเเห่งกาย ส่วนมากสัตว์นั้นย่อมไปสู่นรก กำเนิดเดรฉาน เมื่ออยู่ที่นั้น การที่จะได้กลับมานั้นความยากอุปมาว่าน้อยเท่าเศษดินที่ช้อนขึ้นปลายเล็บเทียบกับมหาปฐพีอันกว้างใหญ่ เพื่อที่จะมีโอกาสกลับมาทำกุศลใหม่ เหมือนเต๋าตาบอดนั้นเอง เพราะเมื่ออยู่ในอรรถภาพเดรฉาน ความคิดมันมีเเต่อกุศลธรรม สัตว์ใหญ่เคี้ยวกินสัตว์เล็ก มันจะหมกมุ่นอยู่เเต่อกุศล ยากที่จิตจะมีกุศลเเล้วตายขณะนั่น กลับมาเป็นมนุษย์ใหม่
ฉนั้นมิใช่ ขณะ มิใช่โอกาสที่จะประพฤติพรหมจรรย์ ในตอนนั่น ถึงเเม้พระอรหัตสัมมาสัมพุทธะจะอุบัติมาก็ตาม ก็ไม่สามารถรู้ถึงบทธรรมได้
การจองจำที่ไหนก็ไม่เท่าการที่สัตว์ได้ไปนรก เเละมันยากที่จะได้กลับมานั้นเอง