ตื่นตาอีสาน หัตถกรรมริมโขง

PyDE · 25 มกราคม 2006

นุ บางบ่อ ... เรื่อง/ภาพ
ไผ่พริ้ว ... สรรหา

<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD></TD><TD>"ชีวิตที่เรียบง่ายดำเนินไปกับสายน้ำ ที่มีต้นกำเนิดที่ยาวไกล ก่อเกิดเป็นตำนานงานศิลป์ ถ่ายทอดออกมาให้ได้ใช้สอยชื่นชม "

จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อเอ่ยชื่อจังหวัดนี้ หลายๆ ท่าน คงจะนึกถึงความงดงามของธรรมชาติป่าเขาในแถบอำเภอโขงเจียม นึกถึงจุดชมดวงอาทิตย์ที่ทอแสงส่องประกายขึ้นมาก่อนใครในสยาม บางคนก็อาจจะนึกถึงประเพณีการแห่เทียนพรรษาที่ยิ่งใหญ่ตระการตา หรือบางคนอาจจะนึกถึงความสะดวกสบายความศิวิไลของเมืองใหญ่ริมแผ่นดินศรีอีสาน </TD></TR></TBODY></TABLE>ไม่ว่าท่านจะนึกถึงอะไรก็ตามในแผ่นดินชายขอบประเทศด้านตะวันออกสุดแห่งนี้ ผมเชื่อแน่ว่าในจังหวัดอุบลราชธานี ที่ท่านกำลังนึกถึงอยู่ ยังมีบางแง่มุมที่ท่านยังไม่เคยรับรู้มาก่อน และในช่วงใกล้เทศกาลปีใหม่นี้ นักท่องเที่ยวหลายๆ ท่านอาจจะกำลังเตรียมตัวเดินทางไปเยือนจังหวัดอุบลฯ เพื่อต้อนรับตะวันใหม่ก่อนใคร ผมจึงขอนำเสนอสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดอุบลฯ เพิ่มเติมจากเดิมที่รู้จักมักคุ้นกันอยู่ เพื่อการเดินทางสู่แผ่นดินศรีอีสานของท่านคราวนี้ จะได้เป็นการเดินทางที่คุ้มค่า และตื่นตาต่อการเดินทางไปเยือนมากขึ้นจากเดิม
ซึ่งสถานที่ที่จะแนะนำกันต่อไปนี้ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ท่านสามารถชมวิถีชีวิต ของพี่น้องชาวอีสานที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำโขง และแม่น้ำมูล ซึ่งประกอบอาชีพเกษตรกรรม และผลิตสินค้าหัตถกรรมพื้นบ้านอีสาน ที่หาชมได้ยากยิ่งในปัจจุบัน ผมขอเริ่มต้นการแนะนำที่อำเภอพิบูลมังสาหาร เป็นอำเภอแรก และต่อด้วยอำเภอโขงเจียม และอำเภอวารินชำราบ เป็นลำดับๆ ไป ดังต่อไปนี้
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD>ที่อำเภอพิบูลมังสาหาร
แหล่งผลิตฆ้องทองเหลือง บ้านทรายมูล
ณ บ้านเลขที่ 91/6 บ้านคอนสาย ต.ทรายมูล อ.พิบูลมังสาหาร จ.อุบล อยู่ห่างจากตัวอำเภอประมาณ 15 กม. ตามทางหลวงหมายเลข 2222 (พิบูลมังสาหาร - โขงเจียม บริเวณทางเข้า อบต.บ้านทรายมูล) เป็นบ้านของ นายบุญรักษ์ สีชนะ ซึ่งประกอบอาชีพการทำฆ้องทองเหลือง และกลองเพลขนาดใหญ่ ที่มีเอกลักษณ์ในการการทำคือ การตีแบบฆ้องด้วยมือ ไม่ใช้วิธีหล่อแบบเหมือนที่อื่นๆ และการทำกลองเพลด้วยไม้ขนาดใหญ่ ที่ได้มาจากต้นไม้ที่จมอยู่ในผืนน้ำใต้เขื่อนสิรินธร ฆ้องทองเหลือง และกลองเพลขนาดใหญ่นี้ นายบุญรักษ์ และชาวบ้าน ได้ร่วมกันทำขึ้นแล้วนำส่งขายไปทั่วประเทศ และยังส่งขายไปต่างประเทศอีกด้วย หากท่านต้องการชมกรรมวิธีการทำ หรือ สนใจสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ สามารถโทรสอบถามข้อมูลได้ที่ โทร. 0-1967-4291 , 0-4531-8181
</TD><TD>
</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD>
</TD><TD>อำเภอโขงเจียม
ชุมชนบ้านหนองผือน้อย (บริเวณทางเข้าอุทยานแห่งชาติผาแต้ม)
-บ้านกุ่ม แหล่งผลิตผ้าฝ้ายทอมือย้อมสีธรรมชาติ
บ้านกุ่ม ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม อยู่ห่างจากบ้านหนองผือน้อยเข้าไปทางริมแม่น้ำโขงอีกประมาณ 3 กม. ชาวบ้านที่นี่มีชื่อเสียงในเรื่องฝีมือการทอผ้า โดยเฉพาะผ้าฝ้ายทอมือย้อมสีธรรมชาติ เป็นผ้าฝ้ายที่งดงามมีคุณภาพทรงคุณค่า ปัจจุบันชาวบ้านกุ่มยังคงใช้วิธีการทอผ้าแบบดั้งเดิม บ้านกุ่มเป็นชุมชนที่ดำเนินชีวิตอยู่ริมแม่น้ำโขง ภายในบริเวณหมู่บ้านมีความสงบร่มรื่น ชาวบ้านมีอัธยาศัยไมตรี นักท่องเที่ยวสามารถชมกรรมวิธีการทอผ้าแบบดั้งเดิมได้ตามบ้านของชาวบ้าน และบริเวณ เป็นหมู่บ้านที่เคยได้รับรางวัลหมู่บ้านน่าอยู่ อบต.น่ามอง หากท่านสนใจเดินทางไปเยี่ยมชม สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อบต.ห้วยไผ่ โทร.0-7251-8364 , 0-4535-1287
</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD>-บ้านท่าล้ง แหล่งผลิตเครื่องจักสาน เช่นกระติบข้าวเหนียว , เสื่อจากใบเตยป่า
บ้านท่าล้ง ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม ตั้งอยู่ห่างจากบ้านหนองผือน้อย ประมาณ 10 กม. เป็นชุมชนริมโขง ที่มีความสงบร่มรื่น ภายในหมู่บ้านมีบรรยากาศที่สวยงาม ชาวบ้านท่าล้งแต่เดิมเป็นชาวพื้นเมืองที่พำนักอยู่ในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยมีชื่อเรียกแบบดั้งเดิมว่า "ชาวบรู" มีภาษาพูดเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง ต่อมาได้อพยพย้ายถิ่นฐานลงมาตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ตำบลห้วยไผ่ ในเขตหมู่บ้านท่าล้ง ปัจจุบันการดำเนินชีวิตเป็นไปด้วยความเรียบง่าย มีความสมัครสมานสามัคคี ยึดมั่นในประเพณีแบบดั้งเดิม
ชาวไทยบรู ที่บ้านท่าล้งแห่งนี้มีฝีมือในการจักสาน โดยจะใช้ผิวไม้ไผ่มาสร้างงานหัตถกรรมได้อย่างประณีตบรรจง ผลงานที่ได้ผลิตออกมาเป็นที่ลื่องลือในความสวยงามละเอียด และคงทน โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียง เช่น กระติบข้าว ที่ได้รับการคัดเลือกให้เป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ 4 ดาว และมีการสานเสื่อจากใบเตยป่า โดยนำใบเตยป่ามาเลาะเอาหนาวออก แล้วกรีดให้เป็นเส้นก่อนนำไปสานและตากแดดให้แห้ง เสื่อจากใบเตยที่ชาวบรู จากหมู่บ้านท่าล้งผลิตออกมานี้ได้รับความนิยม เพราะเป็นเสื่อที่สวยงามคงทน และราคาไม่แพง
หากท่านสนใจเดินทางไปเยี่ยมชม สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อบต.ห้วยไผ่ โทร.0-7251-8364 , 0-4535-1287
</TD><TD>
</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD>

</TD><TD>-บ้านตามุย สวนเกษตรริมแม่น้ำโขง
บ้านตามุย ตั้งอยู่ในเขต ต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม อยู่ห่างจากบ้านหนองผือประมาณ 5 กม. ชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพเป็นเกษตรกร ทำสวนผลไม้โดยมีพื้นที่อยู่ตามแนวริมแม่น้ำโขง เช่นสวนของนายสุบิน ใต้โพธิ์ , นายเขียน ขยันการ , นายชัย ขยันการ ฯลฯ ผลไม้ที่ปลูกมีได้แก่ ลำไย ส้มโอ ฝรั่ง มะขาม นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปชมสวน และชมทัศนียภาพอันร่มรื่นริมแม่น้ำโขงได้ไปด้วยในตัว สวนบางแห่งตั้งอยู่ใกล้หาดวิจิตรา ซึ่งเป็นชายหาดริมแม่น้ำโขงที่มีความสวยมากแห่งหนึ่ง
</TD><TD></TD></TR></TBODY></TABLE>ชุมชนริมแม่น้ำโขงทั้งสามแห่ง ในพื้นที่การดูแลของ อบต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม นี้เป็นชุมชนที่มีความน่าสนใจ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่มีความสนใจในงานด้านหัตถกรรม หรือ นักท่องเที่ยวที่มีโอกาสไปเยือนอุทยานแห่งชาติผาแต้ม แล้วอาจจะแวะเข้าไปเยี่ยมชม ชุมชนบ้านหนองผือน้อย ซึ่งอยู่ในบริเวณเดียวกัน นับได้ว่าเป็นจุดท่องเที่ยวใหม่ ที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดชม
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD></TD><TD>จาก อ.โขงเจียม เราย้อนกลับเข้ามาใกล้ตัว จ.อุบลฯ เพื่อมาชมงานหัตถกรรม เกี่ยวเครื่องใช้ในครัวเรือนของผู้ที่อาศัยอยู่ในชนบท นั่นก็คือ เตาอั้งโล่ แม้ปัจจุบันการใช้เตาไฟของคนไทย จะถูกปรับเปลี่ยนมาเป็นเตาแก๊ส หรือ เตาไฟฟ้า ที่สะดวกสบายกันเกือบทุกครัวเรือน แต่ก็ไม่ทั้งหมดยังมีบางครอบครัวที่ได้ดำเนินชีวิต ไปด้วยความเรียบง่าย ถึงแม้จะไม่สะดวกสบายนัก แต่นั่นก็คือรูปแบบวิถีชีวิตดั้งเดิม ที่พึ่งพาตนเอง และเป็นก้าวหนึ่งของการพัฒนาวิถีไทย ที่เราควรอนุรักษ์ไว้ก่อนที่จะเลือนหายไป</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD></TD><TD>อ.วารินชำราบ
-บ้านช่างหม้อ แหล่งผลิตเตาอั้งโล่
ชุมชนบ้านช่างหม้อ ตั้งอยู่บริเวณด้านหลังของโรงแรมอุบลบุรีรีสอร์ท อ.วารินชำราบ เป็นแหล่งผลิตอิฐมอญสำหรับการก่อสร้าง และ เตาอั้งโล่ ชาวบ้านในชุมชนนี้จะมีความถนัดในการผลิตเตาอั้งโล่ในขั้นตอนที่แตกต่างกัน บางบ้านถนัดปั้น เมื่อเสร็จแล้วจะนำไปเผายังบ้านที่รับเผาชิ้นงานอย่างเดียว จากนั้นจึงจะส่งไปประกอบโครงโลหะอีกบ้านหนึ่ง การผลิตอิฐมอญ เป็นอาชีพที่คนในท้องถิ่นได้ดำเนินกิจการมาเป็นเวลานาน เป็นการผลิตเพื่อส่งขายทั้งในจังหวัดอุบลฯ และจังหวัดใกล้เคียง ทั้งสองอย่างนี้ถือได้ว่าเป็นงานหัตถกรรม ที่ชาวบ้านได้ใช้ประสบการณ์ความรู้ความอดทน สร้างสรรค์ผลิตงานออกมาเพื่อการดำรงชีวิต และเชิดชูวัฒนธรรมที่ได้สั่งสมกันมาเป็นเวลาช้านาน
</TD><TD></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 border=0><TBODY><TR><TD>อ.เมือง
-บ้านปะอาว การหล่อทองเหลือง แบบขี้ผึ้งหาย
บ้านปะอาว ตั้งอยู่ที่ ต.ปะอาว อ.เมือง จ.อุบลราชธานี ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 18 กม. ตามทางหลวงหมายเลข 23 (ทางไปยโสธร) ถึงหลักกิโลเมตรที่ 273 เลี้ยวขวาไปอีก 3 กม. ชุมชนบ้านปะอาว เป็นชุมชนที่เก่าแก่ชุมชนหนึ่งของจังหวัดอุบลฯ มีอายุมากว่า 200 ปี บรรพบุรุษของชาวบ้านปะอาวอพยพมาจากนครเวียงจันท์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นหมู่บ้านที่ประกอบอาชีพการหล่อทองเหลือง ด้วยกรรมวิธีการผลิตแบบโบราณ ที่เรียกกันว่า การหล่อแบบขี้ผึ้งหาย การหล่อแบบขี้ผึ้งหาย เริ่มจากการพันเส้นขี้ผึ้งเข้ากับแบบที่หุ้มด้วยดินผสม จากนั้นนำไปหลอมด้วยความร้อนให้ขี้ผึ้งละลายออก เพื่อเป็นโพรงแบบสำหรับเทน้ำโลหะเหลวเข้าไปแทนที่ วิธีนี้เป็นวิธีเดียวกันกับที่ใช้หล่อสำริด เมื่อ 4,500 ปี ที่ได้ขุดพบที่ บ้านเชียง จ.อุดรธานี
ปัจจุบันคณะวิศวะกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ได้สร้างอาคารศูนย์อนุรักษ์หัตถกรรมหล่อทองเหลืองบ้านปะอาว ให้กับชุมชน เพื่อเป็นสถานที่อนุรักษ์ภูมิปัญญาไทยโบราณ และเป็นที่สาธิตการผลิตผลงาน
นักท่องเที่ยวสนใจสินค้า หรือ ต้องการเดินทางไปเยี่ยมชม สามารถติดต่อได้ที่ ศูนย์อนุรักษ์หัตถกรรมหล่อทองเหลืองบ้านปะอาว ต.ปะอาว อ.เมือง จ.อุบลราชธานี 34000 โทร.0-4534-4365

</TD></TR><TR><TD><TABLE cellPadding=2 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD width="33%">

</TD><TD width="33%">

</TD><TD width="34%">

</TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE>
ชีวิตที่เรียบง่ายดำเนินไปกับสายน้ำ ที่มีต้นกำเนิดที่ยาวไกล ก่อเกิดเป็นตำนานงานศิลป์ ถ่ายทอดออกมาให้ได้ใช้สอยชื่นชม ทุกวันนี้เราคงไม่ปฏิเสธเทคโนโลยีที่เราต่างวิ่งเข้าหาไขว้คว้ามาเพื่ออำนวยความสะดวกสบาย แต่จะมีสักกี่คนที่คิดย้อนกลับไปว่า ก่อนที่เทคโนโลยีจะเกิด นั้นมีรากฐานมาจากอะไร และอะไรที่ทำให้คนรุ่นก่อนคิดค้นมันออกมาได้ หากไม่ใช่คำว่า "ภูมิปัญญา"

การเดินทางสู่ จ.อุบลราชธานี คลิกที่นี่
ขอขอบคุณ - สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย กองส่งเสริมบริการท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยสำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือเขต 2 โทร. 0-4524-3770
สำนักงานเกษตร จ.อุบลราชธานี โทร.0-4531-1052
อบต.ห้วยไผ่ อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี โทร. 0-7251-8364 , 0-4535-1287
ที่พัก
ทอแสง-โขงเจียมริเวอร์ไซด์รีสอร์ทโทร.0-4535-1174-6 สนง.กรุงเทพฯ โทร.0-2656-0892
อุบลบุรี รีสอร์ท โทร. [FONT=MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif, AngsanaUPC, CordiaUPC, EucrosiaUPC]0[/FONT][FONT=MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif, AngsanaUPC, CordiaUPC, EucrosiaUPC]-[/FONT]4526-6777, 0-4526-6770