จำเป็นไหมที่จะต้องนั่งภาวนาให้นานๆ

จำเป็นไหมที่จะต้องนั่งภาวนาให้นานๆ
ไม่จำเป็นต้องนั่งภาวนานานนับเป็นหลายๆ ชั่วโมง บางคนคิดว่ายิ่งนั่งภาวนานานเท่าใดก็จะยิ่ง เกิดปัญญามากเท่านั้น ผมเคยเห็นไก่กกอยู่ในรังของมันทั้งวันนับเป็นวันๆ ปัญญาที่แท้เกิดจากการที่เรา มีสติในทุกๆ อิริยาบถ การฝึกปฏิบัติของท่านต้องเริ่มขึ้นทันทีที่ท่านตื่นนอนตอนเช้า และต้องปฏิบัติ ให้ต่อเนื่องไปจนกระทั่งนอนหลับไป อย่าไปห่วงว่าท่านต้องนั่งภาวนาให้นานๆ สิ่งสำคัญก็คือท่าน เพียงแต่เฝ้าดูไม่ว่าท่านจะเดินอยู่ หรือนั่งอยู่ หรือกำลังเข้าห้องน้ำอยู่
แต่ละคนต่างก็มีทางชีวิตของตนเอง บางคนต้องตายเมื่อมีอายุ ๕๐ ปี บางคนเมื่ออายุ ๖๕ ปี และบางคนเมื่ออายุ ๙๐ ปี ฉันใดก็ฉันนั้น ปฏิปทาของท่านทั้งหลายก็ไม่เหมือนกัน อย่าคิดมาก หรือกังวลใจในเรื่องนี้เลย จงพยายามมีสติและปล่อยทุกสิ่งให้เป็นไปตามปกติของมัน แล้วจิตของท่านก็จะสงบมากขึ้นๆ ในสิ่งแวดล้อมทั้งปวง มันจะสงบนิ่งเหมือนหนองน้ำใสในป่า ที่ซึ่งบรรดาสัตว์ป่าที่สวยงาม และหายากจะมาดื่มน้ำในสระนั้น ท่านจะเข้าใจถึงสภาวะธรรมของสิ่งทั้งปวง (สังขาร) ในโลกอย่างแจ่มชัด ท่านจะได้เห็นความอัศจรรย์และแปลกประหาดทั้งหลายเกิดขึ้นและดับไป แต่ท่านก็จะยังคงสงบอยู่เช่นเดิม ปัญหาทั้งหลายจะบังเกิดขึ้นแต่ท่านจะรู้ทันมันได้ทันที นี่แหละคือศานติสุขของพระพุทธเจ้า

 

การสรุปแบบนี้ออกจะไม่ถูกต้องเท่าใดนัก เพราะพระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญความเพียร ทรงยกย่องภิกษุที่ชำนาญในญานสมาบัติต่างๆ ในพระไตรปิฎกก็กล่าวถึงพระอรหันต์มากมายที่กระทำความเพียรแบบอุกฤษฎ์
การวินิจฉัยว่านั่งนานดีหรือไม่ดี ต้องดูว่าการปฏิบัตินั้นถูกต้องตามหลักอริยมรรคหรือไม่ หากการนั่งภาวนานานๆนั้นถูกตามหลักอริยมตรรคย่อมเป็นสิ่งที่ดี แต่ถ้าไม่ตรงกับอริยมรรคก็ไม่อาจนับได้ว่าเป็นสิ่งที่ดี
แต่ในกรณีที่ธรรมปฏิบัติอื่นๆถูกต้องเหมือนกันแล้ว คนที่นั่งทำความเพียรนานๆย่อมดีกว่าคนที่นั่งไม่นาน ดั่งนั้นการปรารถความเพียรเหมือนที่พระพุทธเจ้าสรรเสริญย่อมถูกต้องกว่าและดีกว่า

 

ต้องสุดแล้วแต่ตัวท่านเองละขอรับ อนุโมทนาบุญด้วยคนขอรับ

 

ไม่จำเป็นต้องนั้งนานๆเลย 5นาทีก็พอ ถ้าสมาธิไปพร้อมกับปัญญา แถมอินทรีย์แก่กล้าอีกต่างหาก 5นาทีพอแล้ว

 

ตรงนี้คงไม่มีข้อสรุปว่า ใครถูกใครผิด

แต่เราเชื่อว่าแล้วแต่จริต สติปทา การกำหนดจิต ในการเจริญธรรมมากกว่า

สำหรับท่านใดที่มุ่งมั่นทำความเพียรเพื่อบรรลุมรรคผล ท่านก็ตั้งจิตแล้วตรงไปตามนั้นอย่าได้ท้อถอย ตั้งสัจจะไว้ว่าจะบำเพ็ญเพียรนานเท่าใดก็ทำให้นานเท่านั้น

ส่วนที่บางท่านได้เข้าสมาธิเพื่อปัญญา เพื่อพักผ่อน เพื่อพิจารณาธรรมบางประการ ก็คงจะใช้ระยะเวลาตามที่กำหนดรู้ เมื่อได้สำเร็จความมุ่งหมายแล้ว ก็ถอยออกมาได้

ดังนั้นเวลาจึงไม่ได้เป็นเครื่องกำหนดความสำเร็จ

 

ฝีกสมาธินี่ยากจังเลย ยากมากๆ

 

การทำสมาธิ นาน หรือ ไม่นาน ไม่ได้เป็นตัวกำหนด ว่าจะเกิด ปัญญามาก
ตัวกำหนดการเกิด ปัญญา คือ การหยั่งรู้ได้เร็วแค่ไหน
แต่แรกๆเราๆท่านๆที่ยังไม่ชำนาญก็ควรจะ ทำสมาธิบ่อยๆ (จะนานหรือไม่นั้นแล้วแต่ ความสะดวก ธรรมดาๆก็สัก 1ชั่วโมง เป็น เกณฑ์)
และก็ควรทำบ่อยๆจะนั่ง เดิน ทำงาน หรือ อะไรๆก็ตาม ควร พยายามตามรู้ สติเราให้ท้น
ถ้าเรา ชำนาญแล้ว 1 นาทียัง เกิด ปัญญา มหาศาล เลย
พระพุทธองค์ ใช้เวลาเพียง ลัดนิ้วมือเดียว ก็หยั่งรู้ ทุกสรรพสิ่งได้แล้ว
แต่นั้นเพราะ เคยผ่านความเพียร อย่างแรงกล้ามาก มาก่อน

 

ขึ้นอยู่กับว่าท่านนั่งเพื่ออะไร