"ความลับในสวนเซ็น"

<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD bgColor=#cccccc height=1></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left>โดย ผู้จัดการออนไลน์</TD><TD class=date vAlign=baseline align=left>1 กุมภาพันธ์ 2549 16:55 น.</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=bottom align=right width=1 height=1></TD><TD vAlign=bottom align=middle background=/images/linedot_hori.gif height=1></TD><TD vAlign=bottom align=left width=1 height=1></TD></TR><TR><TD vAlign=center align=middle width=1 background=/images/linedot_vert.gif></TD><TD><TABLE cellSpacing=5 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE></TD><TD vAlign=center align=middle width=1 background=/images/linedot_vert.gif></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=right width=1 height=1></TD><TD vAlign=top align=middle background=/images/linedot_hori.gif height=1></TD><TD vAlign=top align=left width=1 height=1></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE>

</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=bottom align=left height=12></TD></TR><TR><TD bgColor=#cccccc><TABLE cellSpacing=1 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle bgColor=#ffffff><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%"><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=200><TABLE cellSpacing=4 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=Image vAlign=baseline align=middle>คลิกที่ภาพเพื่อดูขนาดใหญ่ขึ้น</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle width=165 height=1></TD></TR></TBODY></TABLE>
</TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE></TD><TD width=4 background=/images/linedot_vert3.gif></TD><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=7 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left>สวนที่ดูธรรมดาเหมือนไม่ได้มีความหมายอะไร แต่แท้จริงแล้ว ในทางพุทธศาสนานิกายเซนของญี่ปุ่นนั้น สวนแต่ละสวนซ่อนความหมายเชิงปรัชญาในการดำรงชีวิตไว้มากมาย ซึ่งการจัดสวนแบบที่เรียกว่า ‘Karesansui’ หรือ แปลเป็นไทยได้ความว่า ‘สวนแบบแห้ง’ ซึ่งก็เป็นการจัดภูมิทัศน์ตามธรรมชาติ และแฝงไปด้วยปรัชญาในนิกายเซน
สวนเหมือนกัน ก้อนหินก้อนเดียวกัน แต่คนเราอาจจะเห็นได้ไม่เหมือนกัน บางคนอาจจินตนาการไปว่า เป็นก้อนเมฆ บางคนก็ว่าเหมือนเกาะร้าง กลางทะเล บ้างว่า มันก็เป็นเพียงหินธรรมดาๆ ก้อนหนึ่ง แต่ไม่ว่าจะเห็นเป็นอะไร ก็เห็นได้ว่า จิตเรานั้นสามารถปรุงแต่งได้มากมายจากหินก้อนเดียว
เช่นเดียวกันกับเหตุการณ์ หรือสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตเรา เมื่อเข้ามากระทบกับเรา เราก็ปรุงแต่งมากมาย ปรุงแต่งด้วยสัมมาทิฐิก็ดีไป แต่เมื่อปรุงแต่งด้วยอวิชชา ก็ยิ่งทำให้การรับรู้นั้นยุ่งเหยิง มีแต่ทุกข์
บางครั้งการนั่งมองสวนเซนก็เพียงพอแล้วกับการที่จะฝึกจิตของเราให้นิ่ง เฝ้าระวังจิตของเรา ไม่ให้ไปปรุงแต่งอะไรมากมาย ไม่ให้จิตเราท่องเที่ยวไปไหนต่อไหน ให้อยู่กับก้อนหินและสวนตรงหน้า แน่นอนว่าไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะลักษณะจิตที่ไม่ได้ฝึกมักจะเต็มไปด้วยความวุ่นวาย เช่น นั่งอยู่ที่ทำงาน แต่จิตเราดันคิดไปถึงวันพักร้อนเดือนหน้า หรือไม่ก็คิดไปว่าเย็นนี้จะกินอะไร หรือเมื่อไหร่จะถึงเวลากลับบ้าน มีครั้งใดบ้างที่ใจเราจดจ่ออยู่เพียงสิ่งที่อยู่ตรงหน้า
ในอดีตสวนเซนนั้นก็ใช้ในการฝึกเหล่าบรรดานักรบซามูไร ให้มีสมาธิ ผ่านการพิจารณาสวนเซน แต่ปัจจุบันสวนเซนเหล่านี้ก็กลายเป็นที่ดึงดูดใจของเหล่าบรรดานักท่องเที่ยว แม้เพียงได้เข้ามาชมเพียงไม่กี่นาที แต่หากมองเห็นสิ่งที่ปรัชญาแห่งเซนซ่อนไว้ ก็นับได้ว่าเป็นผู้เห็นธรรม
มนุษย์เรามักจะหลงอยู่ในภาพลวงตา และมายาภาพมากกว่าจะมองทะลุเข้าไปสู่ความจริง บ่อยครั้งเราจึงโดนสิ่งที่เราเห็นลวงตาลวงใจเรา เพราะไปทึกทักเอาว่าเป็นของจริง และนำเราไปสู่การตัดสินใจที่ผิดพลาด เพราะเราเชื่อในสิ่งที่เห็น
ยกตัวอย่างง่ายๆ คนธรรมดาอย่างเราๆ เวลาเห็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ก็รีบร้อนที่จะแยกแยะ แปะชื่อ ตีความไปตามการรับรู้ของเรา แล้วการรับรู้ของเรามาจากไหน ก็มาจากการที่เราถูกป้อนความรู้นั้นๆ ใส่ไว้ในหัวเรา ตั้งแต่เกิดจนเติบโตขึ้นมา ดังนั้น เราจึงมิอาจเห็นความจริงได้โดยปราศจากการกระบวนการตีความ และการรับรู้ดั้งเดิมของเรา ซึ่งกระบวนการตีความ และการเอาความรู้ของเราไปจับนี้เอง มีส่วนทำให้เราบิดเบือนสิ่งที่เราเห็นอย่างบิดเบี้ยวไปจากภาวะที่แท้จริงของมัน
วัดในนิกายเซนที่เกียวโตมีมากมายหลายวัดที่มีชื่อเสียงเรื่องการจัดสวนแบบเซน ปัจจุบันนักท่องเที่ยวสามารถไปเที่ยวชมได้ เช่น วัดเรียวอันจิ(พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเคยเสด็จเยือนวัดนี้เมื่อปีพ.ศ.2506) ขึ้นชื่อเรื่องการจัดสวนหิน และที่ไม่แพ้กันก็อย่างเช่นวัดนานเซนจิ หรืออย่างวัดไดโตกูจิ หรือหากใครมีโอกาสไปเที่ยวเมืองกามากุระ ก็สามารถเข้าไปชมได้ที่วัดซูเซนจิ และวัดเคนโชจิ ซึ่งเป็นที่หนึ่งแห่งการจัดสวนเซนทั้งห้าแบบของกามากุระ
ในสวนของวัดเรียวอันจิ มีการจัดวางก้อนหินทั้งหมด 15 ก้อน แต่มีเพียง 14 ก้อนเท่านั้นที่สามารถมองเห็น นี้เองที่สะท้อนว่า แท้จริงแล้ว มีหินอยู่กี่ก้อน และกี่ครั้งกี่หนที่เราถูกหลอกโดยการมองเห็น และการรับรู้ของเรา สวนนี้พยายามที่จะสอนให้เห็นถึงสถานการณ์จริงในชีวิต ว่าเราไม่สามารถจะเห็นทุกสิ่งทุกอย่างตลอดเวลา แต่จิตที่มีการฝึก และจิตที่เป็นสมาธิสามารถจะรับรู้และเห็นความจริงแท้ได้ เพราะจิตที่ฝึกมาแล้วจะละการปรุงแต่ง ดังนั้นเมื่อไม่มีการปรุงแต่ง ไม่ว่าจะเป็นรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ต่างๆ ก็จะไม่เกิดภาพลวงตา หรือหากมีภาพลวงตา ก็สามารถที่จะก้าวข้ามภาพลวงตาไปสู่ความจริงแท้ได้ด้วย ‘พุทธิปัญญา’ เมื่อนั้นทุกข์ก็ไม่ทุกข์ สุขก็ไม่ทุกข์
นอกจากนั้นสวนเซน ยังสอนให้เห็นถึงกฎของเหตุและผล น้ำที่หยดลงในอ่างหินก็เพื่อจะให้เห็นว่า แต่ละหยดน้ำนั้น สามารถทำให้เกิดเป็นมหาสมุทรได้ เช่นเดียวกันกับการกระทำแม้เพียงเล็กน้อยของเรานั้นก็เป็นเหตุให้เกิดผลมากมายตามมาได้เช่นกัน
ดังนั้น หากเราหมั่นเติมธรรมะลงไปในจิตใจของเรา ความขุ่นข้องหมองใจต่างๆ ก็จะเลือนไป นานวันเข้า จิตใจของเราก็จะใส สะอาด สว่าง และสงบขึ้นเอง


</TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=right height=10></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>